Op 21 december kun je iets aan de sterrenhemel zien wat je daarna nooit meer in je leven zult meemaken. Jupiter en Saturnus staan dan op het oog extreem dicht bij elkaar. De laatste keer dat de twee planeten zo dicht bij elkaar stonden én zichtbaar waren was in 1226!
Ongeveer eens in de 20 jaar staan Jupiter en Saturnus samen aan de hemel, maar de twee planeten staan zelden zo dicht bij elkaar. Daarnaast is de samenstand vaak niet te zien door het felle licht van de zon. De laatste keer dat Jupiter en Saturnus dicht bij elkaar stonden was in 2000. Het fenomeen was toen niet zichtbaar vanwege de korte afstand tot de zon. In 1980 en 1981 waren Jupiter en Saturnus maar liefst drie keer in acht maanden tijd naast elkaar te zien, maar ze stonden toen wel tien keer zover uit elkaar als dit jaar.
De volgende samenstand van Jupiter en Saturnus vindt op 31 oktober 2040 plaats. De afstand tussen de hemellichamen is dan elf keer zo groot als nu. De volgende keer dat de planeten zo dicht bij elkaar staan als dit jaar, zelfs nog dichterbij elkaar, is 15 maart 2080. Alleen kinderen maken een goede kans dit mee te maken.
Samenstand Jupiter en Saturnus optische illusie
Bij de samenstand van Jupiter en Saturnus staan de planeten op het oog heel dichtbij elkaar, maar dat is eigenlijk een optische illusie. Omdat wij vanaf de aarde naar het heelal kijken lijkt de ruimte een plat vlak. We zien dus geen diepte. In werkelijkheid liggen de banen van de twee planeten ver uit elkaar. Gemiddeld is de afstand tussen Jupiter en Saturnus ongeveer 646 miljoen kilometer. Dat is bijna 1700 keer verder dan de maan van de aarde staat, of 294 duizend keer op en neer naar Zuid-Frankrijk.
Kijktips om Jupiter en Saturnus naast elkaar te zien
21 december is het zover, dan staan Jupiter en Saturnus op het oog het dichtst bij elkaar. De planeten lijken elkaar tijdens het hoogtepunt te overlappen en samen lijken ze slechts een vijfde van de breedte van de maan. De dagen voor en na de 21e kun je twee stippen zien die elkaar net niet aanraken.
Je moet dan naar het zuidwesten kijken en het beste moment is rond 18:00 uur. De twee planeten zijn laag aan de horizon te zien, aan de rand van het sterrenbeeld Steenbok. Vanwege de lage stand heb je een weids uitzicht nodig voor een goede blik op Jupiter en Saturnus. De twee planeten zijn met het blote oog net te zien, maar met een verrekijker heb je meer geluk.
Of het weer ook meewerkt is nog afwachten. De huidige verwachting laat in de avond van 21 december niet veel opklaringen zien, maar omdat het wisselvallig weer is kan dit nog veranderen.
December de ideale maand om planeten te zien
December is altijd een mooie maand om planeten te spotten. Deze maand is de daglichtperiode namelijk het kortst en het is dan ook de donkerste maand van het jaar. Niet alleen Jupiter en Saturnus zijn goed te zien, maar ook Mars staat te blinken aan de hemel. Daarnaast kun je met een goede verrekijker ook Neptunus en Uranus zien.
Bron: hemel.waarnemen.com, Weeronline
Foto: Adobe Stock / revers_jr
Meer Astronomie-nieuws