Deze ziektes kun je krijgen van een tekenbeet

Teken zijn kleine spinachtige beestjes die leven van bloed. De kleine bloedzuigers verschuilen zich in het gras of in struiken en slaan toe als er mensen of dieren langskomen. De beestjes springen op de huid, zuigen zich vol met bloed en laten meestal na een dag of vijf uit zichzelf weer los. Het verraderlijke van tekenbeten is dat ze geen pijn doen en je ze dus niet voelt. Als je gebeten bent kunnen er ziekteverwekkers in je lichaam terecht komen. Onbehandeld kun je daar flink ziek van worden. De ziekte van Lyme is de bekendste, maar er zijn meer ziektes die je kunt krijgen van een tekenbeet.

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme komt vrijwel overal ter wereld voor en wordt overgedragen via een bacterie door een tekenbeet. De meest voorkomende teek in Nederland is de Ixodes Ricinus. De Borrelia-bacterie die vaak in deze bloedzuiger aanwezig is kan bij mensen de bekende en beruchte ziekte van Lyme veroorzaken. De ziektesymptomen hiervan variëren van griepachtige verschijnselen tot ernstige problemen in het zenuwstelsel. 'Lyme' wordt behandeld met antibiotica. Als je niet tijdig behandeld wordt, kun je enkele weken tot maanden na de tekenbeet pijn krijgen in je arm of been. Zonder behandeling kan de ziekte van Lyme chronisch worden. Je kunt dan last krijgen van hartritmestoornissen, neiging tot flauwvallen, ernstige loop- en oriëntatieklachten, gewrichtspijn en problemen met de gezichtsspieren.

Lees hier hoe je een tekenbeet kan voorkomen

Teken-vlekkoorts

Een andere tekenziekte die mensen kunnen oplopen is Fièvre boutonneuse. De meeste kans op besmetting is tijdens een vakantie rond de Middellandse Zee. De ziekteverwekker van deze ‘teken-vlekkoorts’ is een bacterie die net als virussen binnen in cellen leeft. Deze bacterie wordt overgebracht door een andere teek dan de bezorger van de ziekte van Lyme. Eén week na de tekenbeet worden de symptomen van de ziekte zichtbaar: een typerend zwart, verzonken korstje met een rode verkleuring rondom de tekenbeet en een huiduitslag van rode vlekjes verspreid over het hele lichaam. De infectie gaat vaak gepaard met hoofdpijn, pijnlijke spieren en gewrichten en een daling van de bloeddruk. Soms zijn er ook afwijkingen in het zenuwstelsel en werken de nieren niet goed. Een kleine week na de infectie ontstaan er koude rillingen en koorts, die tot twee weken kunnen aanhouden. Deze ziekte is goed met antibiotica te behandelen.

Lees ook: alles wat je moet weten over teken

Twee teken op blad in de natuur. Foto: Adobe Stock / Vitalii hulai.

Anaplasmose

Er zijn ook andere rickettsia-achtige bacteriën die via teken op mensen kunnen worden overgebracht. Zij veroorzaken de ziekte anaplasmose. Er is vrijwel altijd sprake van een soort griep met zware hoofdpijn, koorts, spierkrampen en een gevoel van algemene malaise. Vaak is ook de functie van de lever, de nieren of de bloedstolling gestoord en kan het centrale zenuwstelsel zijn aangedaan. Anaplasmose komt onder andere voor bij paarden en honden, maar kan ook de mens treffen.

Babesiose

Deze soort is berucht omdat deze bij honden de ziekte Babesia kan overbrengen: een parasiet die zich in de bloedcellen nestelt en tot ernstige ziekte en de dood kan leiden. Ziekte-symptomen kunnen zijn: koorts, sloomheid, niet eten, snelle ademhaling en donkere urine. De ziekte kan door teken op mensen worden overgebracht, maar alleen mensen die geen milt meer hebben of op een andere manier een slecht functionerend afweersysteem hebben - zoals na een infectie met HIV - worden er ziek van.

Lees ook: op deze plekken is het gevaar van teken het grootst

Tekenencefalitis

Tekenencefalitis is een vorm van hersenontsteking die overgebracht wordt door teken. De ziekte komt onder andere voor in Zuid-Duitsland, Noordoost-Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland en sommige gebieden in Scandinavië. Om de kans op een tekenbeet te verkleinen kun je het beste bedekkende kleding dragen en een insectenwerend middel op de onbedekte, kwetsbare huid smeren. De ziekte-symptomen variëren van griep tot hoofd- en gewrichtspijn. Na een week verdwijnen de klachten meestal weer. Bij een klein percentage van de zieken komen de symptomen echter weer terug en kunnen leiden tot een hersenontsteking.