Het weerbeeld in de zomermaanden juni, juli en augustus is vaak zonnig met temperaturen ruim boven 20 graden. Een hittegolf behoort steeds vaker tot de mogelijkheden, maar flinke regen- en onweersbuien zijn ook heel normaal in de Nederlandse zomer. In dit artikel lees je wat normaal zomerweer is en welke uitschieters er mogelijk zijn.
Gemiddeld komt de temperatuur in de zomer in De Bilt in het huidige klimaat (gemiddelde 1994-2023) uit op 17,6 graden. Overdag is het gemiddeld 23 graden en in de nacht 12 graden. Op 66 dagen stijgt het kwik naar 20 graden en meer en op 23 dagen daarvan is het 25 graden en meer. Het aantal tropische dagen met maxima van 30 graden en meer is in het huidige klimaat 5.
De allerhoogste temperatuur die in ons land in de zomermaanden is gemeten is 40,7 graden. Deze waarde werd op 25 juli 2019 genoteerd in het Brabantse Gilze-Rijen. Op in totaal acht KNMI-meetpunten steeg de temperatuur die dag naar 40 graden en meer. De hoogste temperatuur in De Bilt werd op diezelfde dag bereikt. Het werd op het hoofdstation 37,5 graden. Daarmee werd het vorige record met bijna twee graden gebroken, want tot 2019 was het record in De Bilt 35,7 graden. Deze temperatuur werd zowel op 19 juli 2006 als op 26 juli 2018 genoteerd.
Bijna 32 graden verschil tussen hoogste en laagste maximumtemperatuur
Werd het op 25 juli 2019 in Gilze-Rijen maximaal 40,7 graden, het kan natuurlijk ook flink kouder zijn. Op 3 juni 2012 werd het op meetpunt Twente niet warmer dan 8,9 graden. Een verschil van 31,8 graden tussen de hoogste en laagste zomertemperatuur ooit in het land. Het verschil voor De Bilt is 28,3 graden. In de zomer van 2019 werd het 37,5 graden, maar op 2 juni 1953 werd het in De Bilt niet warmer dan 9,2 graden.
Op in totaal acht KNMI-meetpunten heeft het op normale waarnemingshoogte wel eens een paar tienden gevroren. Zo daalde de temperatuur op 2 juni 1962 in Deelen naar -0,9 graden. Op 2 juni 1975 daalde de temperatuur in Twente naar -0,6 graden. In De Bilt heeft het in de zomermaanden nog nooit gevroren, maar het scheelde niet veel. Op 1 juni 1936 werd het precies 0,0 graden. Vorst aan de grond komt vaker voor, maar nog nooit van 20 juli tot en met 21 augustus. De laagste temperatuur werd op 1 juni 1977 genoteerd in Eelde met -5,0 graden. De laagste temperatuur aan de grond in De Bilt is -3,8 graden op 2 juni 1975.
Aantal warme en zomerse dagen
In het Noord-Limburgse Arcen werd het in 2022 maar liefst 91 dagen op rij 20 graden of meer. Hiermee werd een recordaantal warme zomerdagen genoteerd. Alleen op 1 juni werd in die zomer de 20 graden in Noord-Limburg niet gehaald. De reeks warme dagen ging door tot ver in september.
Ook in 2003 en 2018 werd een groot aantal warme dagen waargenomen. In Arcen en Gilze-Rijen steeg de temperatuur op 88 dagen naar 20 graden en meer. Op slechts vier dagen steeg de temperatuur niet naar 20 graden en meer. Het recordaantal voor De Bilt is 83 dagen en werd gemeten in 2003. In de zomer van 2022 telde De Bilt 81 warme dagen met maxima van 20 graden of meer.
In 2018 werd het hoogste aantal zomerse dagen op een KNMI-station waargenomen. In Hupsel werd het op maar liefst 53 dagen 25 graden en meer. Het record voor De Bilt staat op 41 dagen en werd gemeten in de zomer van 1976.
Tropische hitte
De zomer met de meeste tropische dagen was 1995. In Arcen steeg de temperatuur op 23 dagen naar 30 graden en meer. In 1947 gebeurde dat in Maastricht op 21 dagen. Het recordaantal tropische dagen in De Bilt is dertien. In zowel de zomer van 1976 als in 2006 werd dit aantal gehaald.
De zomers van 2019 en 2020 hadden in De Bilt in totaal elf tropische dagen en vooral in augustus 2020 barstte de zomer volledig los met van 5 tot en met 17 augustus een bijzonder lange en hete officiële hittegolf, waarin het tot maar liefst negen officiële tropische dagen kwam. Nooit eerder telde augustus zoveel tropische dagen. In het zuidoosten van het land hield de hittegolf zelfs aan tot en met 22 augustus.
In juni 2023 beleefden we een recordlange regionale junihittegolf en in De Bilt was het de warmste junimaand ooit gemeten. Ook was het recordzonnig. En dat terwijl de voorgaande lente teleurstelde en de zomervakantieperiode daarna ook weinig hoogzomers weer meer opleverde.
640 uur zon en 234 millimeter neerslag
De zon schijnt in het nieuwe klimaat meer dan 600 uur in de zomermaanden. De nieuwe normaal is 640 uur en de meeste zon is te vinden in de kustgebieden met 676-690 uur zon. Landinwaarts schijnt de zon 606-616 uur. Wat neerslag betreft valt gemiddeld over het land ongeveer 234 millimeter. De minste neerslag valt in het noordwesten met 212 tot 214 millimeter. Ook in het zuidoosten valt 218 millimeter. In de rest van het land valt gemiddeld tussen 230 en 260 millimeter.
Wat is er veranderd aan het klimaat in de zomer?
De zomer is zonniger geworden. De zon schijnt 33 uur meer dan de vorige klimaatperiode (1981-2010). Wat neerslag betreft is de zomer natter geworden. In de klimaatperiode 1971-2000 viel 198 millimeter, tegenwoordig zit gemiddeld over het land 234 millimeter in de regenmeter.
De temperatuur is de laatste tien jaar gemiddeld met 0,4 graden gestegen naar 17,4 graden. In de nacht is het gemiddeld 12 graden en overdag 22 graden. Ten opzichte van de klimaatperiode 1951-1980 is de zomer 1,3 opgewarmd. Het aantal warme dagen is gestegen van 49 naar 64 en het aantal zomerse dagen van 13 naar 22. Het aantal tropische dagen met 30 graden of meer is gemiddeld over de zomer 5.
Meer Klimaat-nieuws