Herfst 2010: saaie herfst, met een winters slot.

Sinds 2003 verliep de herfst altijd normaal tot zeer zacht. In 2005 en 2006 verliep de herfst zelfs record zacht. 2006 is de boeken ingegaan als de zachtste herfst in minstens 300 jaar, met een gemiddelde temperatuur van 13,6 graden. Hiermee werd het één jaar oude record uit de herfst van 2005 verpulverd. Ook de herfst van 2009 mag er zijn, met een gemiddelde temperatuur van 11,7 graden tegen 10,2 normaal. Heel anders verliep de herfst dit jaar. Voor het eerst sinds 2003 eindigde de herfst kouder dan normaal. De gemiddelde temperatuur in de Bilt kwam uit op 9,9 graden tegen 10,2 graden normaal (langjarig gemiddelde over 1971-2000).

Grijze muis? Dit jaar op het eerste gezicht geen uitgesproken herfst. De normale hoeveelheid neerslag en zon en slechts iets aan de koude kant. Er viel gemiddeld over het land 241 mm neerslag tegen 235 mm normaal. September verliep iets te nat, oktober vrij droog en november normaal. De meeste neerslag viel deze herfst in Valkenburg (315 mm). In Marknesse verliep de herfst het droogst (180 mm). Ondanks dat het gemiddelde niet uitgesproken was gebeurde er nog wel het één en ander. Zo viel er rond 13 november op grote schaal tussen 30 en 80 mm neerslag en in Limburg lokaal zelfs 90 tot 100 mm – een hoeveelheid die op een willekeurige plek in Nederland eens in de honderd jaar kan worden verwacht! Lagergelegen dorpen, tunnels en enkele wegen liepen onder door modderstromen die vanuit de Limburgse heuvels op gang kwamen. Doordat de temperatuur aan het einde van de herfst onder nul dook, viel de neerslag toen in de vorm van sneeuw. Op 29 november vormde zich in een groot deel van het land een sneeuwdek van enkele centimeters dik. Dit leidde tot grote overlast voor het verkeer.

Normale hoeveelheid zon De zon scheen in de herfst gemiddeld over het land 312 uren, tegen 302 normaal. September en oktober verliepen, normaal en respectievelijk vrij zonnig. November was juist een sombere maand. De meeste zon werd deze herfst waargenomen in Vlissingen (343 uren). Het noordoosten kreeg de zon een stuk minder te zien, lokaal minder dan 275 uren.

Koude herfst, dankzij winters slot De maand september verliep met geen gemiddelde van 13,6 graden 0,6 graden kouder dan normaal. Warm nazomerweer begin oktober en een koude 2e en 3e decade hieven elkaar op, waardoor de gemiddelde temperatuur in oktober bijna exact gelijk was aan de normaal. De eerste tien dagen van oktober behoren overigens tot de zachtste in ruim honderd jaar. November begon met een aantal zeer zachte tijdvakken, waardoor de herfst normaal leek te gaan eindigen. De vroege winterinval aan het einde van november zorgde er echter voor dat november 0,4 graden te koud eindigde. De herfst als geheel eindigde hierdoor 0,3 graden te koud.

Warme dagen en ijskoude dagen Er werden in de Bilt deze herfst 8 warme dagen (maximumtemperatuur 20,0 of hoger) genoteerd, tegen 12 normaal. De warme dagen werden in september en begin oktober geregistreerd. Zomerse dagen, met maxima van 25,0 graden of hoger, werden niet genoteerd. De eerste vorstdag (minima beneden het vriespunt) van deze herfst in de Bilt werd genoteerd op 17 oktober. In totaal telde de herfst 8 vorstdagen tegen 7 normaal. Aan het einde van de herfst bleef het ook overdag op veel plaatsen vriezen. In de Bilt gebeurde dit 2 keer, oftewel 2 ijsdagen – sinds 2004 zijn er in de herfst geen ijsdagen meer waargenomen. Na een groot aantal zachte herfstseizoenen springt deze herfst er, ondanks dat het op papier een grijze muis is, toch wel uit. Als we het vergelijken met de nieuwe klimaatnormalen die volgend jaar in gaan, waarin de normaal voor de herfst 0,5 graden hoger ligt, zien we des te beter dat deze herfst toch vrij uitzonderlijk is in het huidige klimaat.

.

Bron: KNMI/ MeteoVista | Weeronline.nl Auteur: Jaco van Wezel