September en oktober verliepen zacht en zeer nat. Ook de eerste helft van november werd gekenmerkt door zeer nat en onstuimig weer. De temperatuur keerde daarbij terug naar normale waarden. De drie natte herfstmaanden samen zorgen ervoor dat herfst 2013 de boeken in gaat als een van de natste herfstseizoenen ooit – in De Bilt is de herfst goed voor een derde plaats.
Overvloedige regenval
Voor het eerst sinds 2000 verliepen alle drie de herfstmaanden te nat. Gemiddeld over het land viel deze herfst 344 mm tegen 243 normaal. In De Bilt viel 389,5 mm – goed voor een derde plaats in de lijst met natte herfsten. De natste herfst was die van 1998 met in De Bilt 468,2 mm. Op de tweede plaats staat de herfst van 1974 met 402,7 mm. Gemiddeld over het land staat de herfst van 2013 in de top-5.
Regen en storm
De enorme hoeveelheden regen kwamen tot stand doordat lagedrukgebieden zich goed thuis voelden in onze omgeving. Deze depressies bezorgden ons naast regen ook veel wind. Het windhoogtepunt was de zeer zware storm van maandag 28 oktober. De zwaarste storm sinds 1990! Halverwege november drongen hogedrukgebieden vanuit het zuiden steeds vaker op tot boven onze omgeving. De neerslagkansen- en hoeveelheden namen sterk af, wel bleef het vaak grijs.
Warme herfst
De gemiddelde herfsttemperatuur komt uit op 11,1 graden tegen 10,6 normaal. Daarmee was het een warme herfst, maar niets uitzonderlijks. Wel werden in september en oktober een aantal bijzonder warme dagen en periodes genoteerd. De warmste herfst sinds de start van de metingen was die van 2006 met 13,6 graden. Qua zonuren verliep de herfst volstrekt normaal met 320 zonuren.
Extremen op een rij
Het zachte, natte en onstuimige herfstweer resulteerde tijdens de herfst in de volgende extremen en feitjes.
- 5 september werd de warmste septemberdag sinds 1991 in de Bilt met 30,3 graden en de warmste landelijke septemberdag sinds 1949 met 32,7 graden in het Limburgse Ell
- 9 en 10 september viel in het oosten meer dan 1,5 keer de maandhoeveelheid regen, totaal circa 100 mm regen. Daarbij kwam het in IJmuiden voor het eerst dit seizoen tot storm
- 27 september; eerste vorst aan de grond van het seizoen
- September 2013 natste sinds 2001 met gemiddeld over het land 120 mm regen tegen 78 normaal
- Vrijdag 11 oktober werd de koudste 11 oktober sinds de start van de metingen met een maximumtemperatuur van 8,6 graden in De Bilt
- Zondag 13 oktober; code oranje voor extreem weer in Utrecht, Zuid-Holland en Zeeland in verband met hevige regenval;
- Dit leidde op verschillende plaatsen tot wateroverlast. De meeste regen viel op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee met in het westen en centrum in 24 uur tijd ruim 120 mmIn Dirksland (Goeree-Overflakkee, Zuid-Holland) viel in oktober in totaal 217,8 mm
- 22 oktober niet eerder ergens in Nederland zo warm als dit jaar. In het Limburgse Ell werd het 23,1 graden. Het oude record van 22,9 graden stamde uit 1989 en werd gemeten in Volkel.
- Zaterdag 26 oktober hoogste minimumtemperatuur met 14,4 graden
- Maandag 28 oktober; weeralarm (code rood). Er trok een zeer zware storm over Nederland. Voor het laatst gebeurde dit op 25 januari 1990. Tijdelijk stond er windkracht 12 (voor het eerst sinds 1979) en er werden windstoten gemeten tot 151 km/uur (in Lauwersoog).
- Oktober 2013 eindigt op 8e plaats in lijst warmste oktobermaanden; met 12,2 graden tegen 10,7 normaal.
- 3 november; F1 tornado treft Wijk bij Duurstede met vermoedelijke windsnelheden van circa 150 km/uur
- 11 november; eerste vorst deze herfst een feit
- 14 november; grijze en droge Sinterklaasintocht
- 20 november; eerste grootschalige strooiacties
- 25 november; eerste matige vorst van de herfst, met minima beneden -5 graden
Foto’s: Jannes Wiersema