December 2015: vorstvrij en recordwarm

December 2015 verliep zonder vorst. Sinds het begin van de metingen in De Bilt (1901) is een vorstloze december nog niet eerder voorgekomen. De gemiddelde decembertemperatuur bedroeg 9,6 graden en dat is een verpulvering van het oude record van 7,3 graden uit 1974. Nog nooit werd zo’n hoge decembertemperatuur gemeten. Om het in perspectief te plaatsen: december was warmer dan de gemiddelde aprilmaand (9,2 graden) en bijna een graad warmer dan de warmste maartmaand ooit (8,8 graden in 1991).

Minimumtemperatuur 3,3 graden

Tot dit jaar kwam het in december altijd wel een keer tot (lichte) vorst. Dit jaar lukt dit niet. Sterker nog: de minimumtemperatuur van deze maand lag met 3,3 graden een behoorlijk stuk boven het vriespunt! Deze temperatuur werd gemeten op de 12e.

Warmste decembermaand sinds ten minste drie eeuwen!

Op detailniveau (van cijfers achter de komma) kunnen we niet verder terugkijken dan 1901, maar er zijn minder betrouwbare ‘antieke’ Nederlandse temperatuurmetingen vanaf 1706 beschikbaar. Zelfs als we rekening houden met een ruime foutmarge is er geen enkele decembermaand te vinden die vergelijkbaar warm verliep. We kunnen dus stellen dat het in ieder geval de warmste december was sinds 1706.

Opmerkelijk is dat het met de gemiddelde temperatuur van 9,6 graden bijna even warm is als afgelopen oktober en november (beiden 9,9 graden). De normale gemiddelde decembertemperatuur is 3,7 graden. Daar zitten we nu dus zes graden boven! Zo’n grote temperatuurafwijking is een zeldzaamheid.

Nog een vergelijking waaruit blijkt hoe bijzonder warm deze maand was: het warmterecord van de gemiddelde temperatuur van de maand maart ligt met 8,8 graden bijna een graad lager dan de gemiddelde temperatuur van december 2015!

Hoge maximumtemperatuur

Op 17 december werd het 15,3 graden in De Bilt. Dit was een evenaring van de hoogste temperatuur ooit gemeten in De Bilt in december. In de duinen bij Wijk aan Zee werd het ’s middags op de 17e, op een officieel KNMI-station, zelfs 16,6 graden. Daarnaast was het de warmste Kerst ooit met een maximumtemperatuur van 14,0 graden op Eerste Kerstdag en 14,4 graden op Tweede Kerstdag. In totaal werd deze maand in De Bilt op zes dagen (17, 19, 22, 25, 26 en 27 december) een warmterecord voor de maximumtemperatuur genoteerd.

Zonnige maand

Naast bijzonder warm is december 2015 ook zonnig. De zon scheen gemiddeld over het land circa 75 uur tegen 49 uur normaal. Daarmee was het de op twee na zonnigste december ooit gemeten! Het zonnigst was het in Zuid-Limburg met lokaal bijna 100 uur zon. Het record voor Maastricht van 97,2 uur uit 1948 werd geëvenaard. In de Randstad was het minder zonnig met veelal 60-70 uur zon.

Iets droger dan normaal

Met 71 mm tegen 80mm neerslag normaal was december een droge maand. De regionale verschillen in hoeveelheid neerlag waren klein. Vrijwel overal viel tussen 50 en 80 mm. Slechts zeer lokaal waren er uitschieters tot boven 100 mm. Alle neerslag viel in deze uitzonderlijk warme decembermaand natuurlijk in de vorm van regen.

Foto: Ben Saanen