Herfst was zeer zonnig en zeer rustig

De meteorologische herfst werd dit jaar gekenmerkt door uitzonderlijk rustig, zeer droog en bijzonder zonnig weer. De zon scheen gemiddeld over het land maar liefst 431 uur tegen 320 normaal. Alleen in 1959, 2003 en 2005 was het nog zonniger met respectievelijk 445, 436 en 435 zonuren. Het was ook de op een na rustigste herfst ooit gemeten. Door gebrek aan wind was het twee keer zo vaak mistig als normaal.

Landelijk gemiddeld waaide het over de hele herfst met 14,0 km/uur tegen 17,3 km/uur normaal. Alleen in 1921 was het nog rustiger met een gemiddelde van 13,7 km/uur. De rustige dagen regen zich deze herfst aaneen. In De Bilt kwam als gevolg van het rustige weer op maar liefst 38 dagen mist voor. Normaal telt een herfst daar 20 dagen met mist. Nabij Enschede telde weerstation Twenthe zelfs 44 dagen met mist tegen 21 normaal.

Zware herfststorm in rustige herfst

Slechts enkele dagen verliepen onstuimig. Op 20 november beleefden we de eerste herfststorm. Dit was gelijk een zware herfststorm met windkracht 10 in IJmuiden en een zeer zware windstoot van 134 km/uur. Enkele dagen eerder, op donderdag 17 november, werd in Den Helder tijdens stormachtige condities ook al een zeer zware windstoot van 126 km/uur gemeten. Ook in oktober waren er enkele stormachtige dagen en op 19 oktober werden enkele windhozen waargenomen in Noord-Holland.

Zeer droge herfst

De herfst was zeer droog met gemiddeld over het land 177 mm tegen 243 mm normaal. September verliep zeer droog met gemiddeld over het land slechts 25 mm tegen 78 normaal.In oktober viel vervolgens gemiddeld 17 mm minder dan gebruikelijk, maar in het noordoosten en zuidoosten viel zelfs 30-40 mm minder dan normaal. November was in het westen, midden en zuiden een natte maand. In het noordoosten verliep ook deze laatste herfstmaand droog. In Groningen en Drenthe (Weerstation Eelde) was het de op twee na droogste herfst sinds de start van de metingen in 1957. Er viel slechts 117,4 mm tegen 227 mm normaal.

Veel andere stations in het midden en oosten van het land behalen een top-10 notering qua droogte. Aan zee is dit niet het geval en in Vlissingen kwam de neerslagsom door een erg natte novembermaand zelfs iets uit boven normaal uit. November is in Zeeland in tenminste 13 jaar niet zo nat geweest. Lokaal viel bijna 200 mm!

Warme september, koude oktober en november

September was een ongekend zomerse maand. Oktober en november verliepen vervolgens kouder dan normaal en hebben het seizoengemiddelde flink naar beneden getrokken. In De Bilt kwam de gemiddelde herfsttemperatuur uit op 10,8 graden tegen 10,6 normaal.

De eerste herfstmaand kende een gemiddelde temperatuur van 17,3 graden tegen 14,5 normaal. Goed voor een derde plaats in de lijst met warmste septembermaanden. Op 14 september was het in De Bilt maar liefst 31,4 graden. Nooit eerder was het zo laat in september zo warm.

We beleefden in september maar liefst zeven officiële zomerse dagen (maxima van 25 graden of meer) en 26 warme dagen (maxima van 20 graden of meer). Dit zijn gelijk de aantallen voor de hele herfst. Alleen 2006 en 1959 kenden meer warme dagen, respectievelijk 29 en 31. De tweede helft van de herfst grossierde in vorstdagen. Er werden er dertien geteld tegen zeven normaal. Tot een officiële ijsdag in De Bilt kwam het niet, maar dat is ook iets wat vaker niet dan wel gebeurt in de herfst. Op 29 november beleefden we de koudste herfstnacht sinds 1998!

Zeer zacht langs de kust

Aan zee ging de herfst als zeer zacht de boeken in met in Vlissingen en Den Helder respectievelijk 12,7 graden (tegen 12,0 normaal) en 12,1 graden (tegen 11,3 normaal). September was in Vlissingen en Den Helder recordwarm. Oktober en november verliepen beduidend minder koud dan in het binnenland, met vrij normale temperaturen. Beide plaatsen behalen hiermee een 8e plaats in de lijst met warmste herfsten op deze stations.

Hoofdfoto: Gerard Kiewiet, Groningen-Stad