**Met 5,4 graden tegen 6,7 normaal beleefden we de koudste november in 18 jaar. In 1998 was het voor het laatst kouder met gemiddeld 3,7 graden in De Bilt. De eerste helft van november was zelfs sinds 1980 niet meer zo koud met vorst en de eerste (natte)sneeuw. Na een zeer zachte en onstuimige periode, met de eerste zware herfststorm van het seizoen, eindigde de maand met de koudste herfstnacht sinds 1998.**
Het vroor deze maand maar liefst 12 keer in De Bilt. Normaal telt november slechts zes vorstdagen. Na 1993 heeft het niet meer zo vaak gevroren in november. In dat jaar kwam het 15 keer tot vorst.
De temperatuur kwam in de laatste twee dagen van november onder -5 graden uit. Weerstation Twenthe (bij Enschede) kwam zelfs op vier keer matige vorst uit.
Koudste eerste helft van november sinds 1980
Na een zachte start ging de temperatuur vanaf 7 november snel naar beneden. Het was ruim een week veel te koud voor de tijd van het jaar, met op 8 november de eerste natte sneeuw in het noorden van het land. In de avond en nacht van 8 op 9 november viel in Twente lokaal zelfs één tot drie cm sneeuw. Op 12 november vroor het nabij Enschede (weerstation Twenthe) als eerste station van Nederland matig met -5,6 graden. De eerste helft van november was sinds 1980 niet meer zo koud.
Na kou volgt storm
Midden in de maand werd het tijdelijk zeer zacht en onstuimig. Op 20 november beleefden we de eerste officiële herfststorm. Dit was gelijk een zware herfststorm met windkracht 10 in IJmuiden en een zeer zware windstoot van 134 km/uur. Enkele dagen eerder, op donderdag 17 november, werd in Den Helder tijdens stormachtige condities ook al een zeer zware windstoot van 126 km/uur gemeten.
Koudste novembernacht in 18 jaar
Het slot van november was opnieuw opvallend koud. Op 29 en 30 november beleefden we de koudste herfstnacht sinds 1998, met in De Bilt -7,0 graden. In Eelde (Drenthe) koelde het op 29 november af naar -8,5 graden en in Eindhoven op 30 november naar -8,4! Aan de grond werden temperaturen van -12 gemeten.
Kou ging gepaard met zon
De zon scheen gemiddeld over het land 83 uur in november. Daarmee was de herfstmaand zeer zonnig. Normaal mogen we 63 uur zon verwachten. Sinds het begin van de zonmetingen in 1906 was het slechts acht keer zonniger. De zonnigste november hadden we in 1989 met 113 uur zon. Vooral de koude dagen aan het eind van de maand verliepen zonovergoten.
Zuidwesten zeer nat, noordoosten droog
Qua neerslag was het gemiddeld over het land geen bijzondere maand. Vooral tijdens de onstuimige periode rond het midden van de maand viel flink wat regen. Het slot van november was juist erg droog. Gemiddeld viel 90 mm in ons land tegenover 82 mm normaal. Toch waren de verschillen groot in ons land. In Zeeland was november het natst sinds ten minste 2003. In Kapelle, tevens de natste plaats van Nederland, viel maar liefst 185 mm. In het noordoosten was november juist erg droog met slechts 40-60 mm.
Foto: Jannes Wiersema