Recordzonnige herfst verliep zeer droog

Met 464 zonuren tegen 320 uur normaal was het de zonnigste herfst sinds het begin van de metingen. De regen liet het dit herfstseizoen afweten. Gemiddeld over het land viel 131 mm tegen 243 mm normaal. In De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op 11,2 graden. Normaal noteert het hoofdstation een herfsttemperatuur van 10,6 graden.

De meteorologische herfst kende dit jaar voor het eerst sinds 2007 geen officiële herfststorm. Gemiddeld over het land waaide het deze herfst met 15,5 km/uur tegen 17,3 km/uur normaal.

Dat de herfst het dit jaar liet afweten had grote invloed op de binnenvaart. De gebruikelijke herfstregens bleven uit. Deze droge herfst werd voorafgegaan door een bijzonder droge, warme en zonnige zomer. Het hele stroomgebied van de Rijn kent sinds eind juni een groot tekort aan neerslag. Dit resulteerde op 29 oktober in een laagterecord met in Lobith een waterstand van 6,50 meter boven NAP. In november bleven de waterstanden extreem laag.

De meeste herfstneerslag viel aan het begin van het seizoen.

Er viel deze herfst, met 131 mm tegen 243 mm normaal, slechts de helft van de gebruikelijke neerslag. In een ranglijst gebaseerd op 13 representatieve neerslagstations met waarnemingen sinds 1906 staat dit jaar op plek acht met 126,3 mm. De minste neerslag viel in de herfst van 1920 met gemiddeld over het land slechts 61 mm! Afgelopen zomer was het ook al bijzonder droog met 122 mm regen tegen 224 normaal.

Alle maanden te droog

Opvallend is dat september, oktober en november dit jaar stuk voor stuk te droog verliepen. November spant de kroon qua droogte met slechts 30 mm neerslag tegen 82 normaal. September kende met 57 mm regen de grootste hoeveelheid herfstneerslag van dit jaar. De verschillen in het land waren bijzonder groot. Zo viel in Boskoop maar liefst 231 mm in de hele maand september. Een groot deel hiervan komt op het conto van 5 september. Zware regen- en onweersbuien lieten toen in Boskoop maar liefst 178 mm regen achter.

Alle maanden van de herfst verliepen veel zonniger dan normaal.

Zonnigste herfst ooit en warmer dan normaal

De herfst was nog nooit zo zonnig als dit jaar met gemiddeld over het land 464 uur tegen 320 normaal. Het oude record van 445 uur dateerde uit 1959. Het aantal zonuren kon zo hoog oplopen doordat alle maanden te zonnig verliepen.

De gemiddelde herfsttemperatuur in De Bilt kwam uit op 11,2 graden tegen 10,6 graden normaal. Daarmee was het warmer dan normaal, maar niet recordwarm. Twaalf keer verliep de herfst nog zachter, waarvan acht keer deze eeuw! 2006 spant de kroon met een gemiddelde temperatuur van 13,6 graden.

De herfst verliep iets warmer dan normaal. Vooral oktober heeft bijgedragen aan de herfstwarmte.

De herfst telde 26 warme dagen tegen 12 normaal. Twee keer kwam het nog tot zomerse warmte in De Bilt. Recordlaat gebeurde dat op 13 oktober. Ook november leverde een bijzonder warmterecord op. 6 november werd het in De Bilt 19,0 graden. Nog nooit was het er in november zo warm.

Het heeft deze herfst 4 keer gevroren op het hoofdstation, gebruikelijk vriest het in de herfst 7 keer. De eerste vorstdag was opmerkelijk vroeg op 30 september. Tot matige vorst (minimumtemperatuur onder -5,0 graden) kwam het in De Bilt niet. In Friesland gebeurde dit wel, op 24 november noteerde weerstation Leeuwarden -5,6 graden.

De belangrijkste herfstfeiten op een rij:

• 1 september: herfst begint met bijzonder vroege nachtvorst
• 5 september: 178 mm regen in Boskoop door zware onweersbuien
• 18 september: zeldzaam late tropische dag in Maastricht
• 23 september: kouderecord in de Bilt
• 29 september: eerste lokale vorst op neushoogte
• 30 september: bijzonder vroege eerste officiële vorst in De Bilt
• 10-17 oktober: recordlange serie van 8 warme dagen in De Bilt
• 13 oktober: recordlate zomerse dag De Bilt, maar liefst 28,1 graden in Ell!
• 12, 13 en 14 oktober: datum-warmterecords in De Bilt
• 29 oktober: waterpeil Rijn niet eerder zo laag
• 6 november: nooit eerder zo warm in De Bilt in heel november
• 20 november: eerste natte sneeuw die op objecten bleef liggen
• 24 november: eerste regionale matige vorst in Friesland
• Herfst zonder herfststorm

Foto: Jannes Wiersema