Gouden november eindigt somber en vrij koud

Een zeer somber slot van november voorkwam dat de maand als zonnigste ooit de boeken in ging. Gemiddeld over het land scheen de zon 97 uur tegen 63 uur normaal. Alleen in 1920 en 1989 was het nog zonniger met respectievelijk 106 en 113 zonuren. Bovendien was november gemiddeld over het land slechts acht keer droger. Er viel 30 mm tegen 82 mm normaal. De temperatuur kwam in De Bilt uit op 6,8 graden tegen 6,7 normaal.

November begon met een warmterecord op 6 november. De Bilt noteerde 19,0 graden en daarmee was het de warmste novemberdag uit de geschiedenis. In de historische klimaatreeks kwamen alleen 5 november 1899 en 3 november 2005 in de buurt met respectievelijk 18,8 en 18,7 graden. Dit was voor De Bilt tevens het 13e dag-warmterecord van 2018.

Het Zeeuwse Westdorpe noteerde met 20,4 graden zelfs een warme dag. Warme novemberdagen zijn bijzonder en komen gemiddeld eens per 15 jaar voor. Een groot deel van de KNMI-weerstations verbrak deze dag het maandrecord voor november.

Vrij koud slot

Terwijl de eerste novemberhelft boterzacht was, verliep de periode 16-28 november een stuk kouder met middagtemperaturen onder 10 graden. Op 24 november werd het in De Bilt niet warmer dan 3,5 graden. Twee dagen daarvoor werd het in het Groningse Nieuw-Beerta slechts 2,4 graden. Er viel geregeld neerslag, soms in de vorm van wat smeltende sneeuw. In de middag en avond van 20 november werd het in delen van Drenthe en Groningen een beetje wit op auto’s. De eerste sneeuw kwam precies op tijd.

Ook de nachten werden gevoelig kouder met soms lichte vorst. De Bilt noteerde drie nachten met lichte vorst, maar normaal telt november twee keer zoveel vorst. Matige vorst (minima lager dan -5,0 graden) kwam in De Bilt niet voor. De koudste nacht op het hoofdstation was 18 november met -1,4 graden. In Leeuwarden vroor het deze maand wel matig. In de avond van 24 november daalde de temperatuur naar -5,6 graden en aan de grond vroor het 6,2 graden. Op 23 november werd het in de Achterhoek -4,0 graden en vroor het aan de grond op meerder plaatsen ruim 6 graden. Tijdens de laatste twee dagen van de maand verdween de vorst in de nachten en steeg de temperatuur overdag weer in de dubbele cijfers.

Sinds 1987 niet zo’n somber slot

November begon zeer zonnig en het leek erop dat het de zonnigste november sinds het begin van de metingen zou worden. Niets is minder waar! Vooral in het westen en midden verliepen de laatste dagen uitzonderlijk somber. Zo scheen de zon in De Bilt de laatste tien dagen van november maar 4,1 uur! Sinds 1987 was het op het hoofdstation niet zo somber. Dat jaar scheen de zon over de laatste decade 2,5 uur. In 1906 was dit slechts 1,1 uur.

Gemiddeld over het land kwam de maand met 97 zonuren uit op een derde plaats in de top-10 zonnigste novembermaanden.Het totaal aantal uren novemberzon varieerde van 81 uur in Wijk aan Zee tot 113 uur in Maastricht.

Met gemiddeld over het land 30 mm novemberregen tegen 82 mm normaal was de maand zeer droog. De neerslag viel verspreid over de maand in kleine hoeveelheden. Alleen 10-12 november was het wat natter met regionaal ruim 10 mm. Zo zat in het Friese Kollum op 12 november 20 mm in de regenmeter. November sloot druilerig af met op 29 november op verschillende plaatsen 10-15 mm. Over de hele maand waren de verschillen in ons land klein. In delen van Zeeuws-Vlaanderen, Brabant, Utrecht en Friesland viel plaatselijk ruim 40 mm. In Kapellebrug viel met 48 mm de meeste neerslag. Langs de oostgrens van Limburg viel lokaal minder dan 20 mm. In Venlo viel slechts 17 mm.

Foto: Jannes Wiersema