Gevoelsmatig was december een vrij koude maand, maar de statistieken wijzen toch echt anders uit. In De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op 5,4 graden tegen 4,2 normaal. Daarnaast eindigde december somber met 50 uur zon tegenover de gebruikelijke 58 uur. Ook was de maand droog met 72 millimeter in plaats van de normale 87 millimeter.
Dat december voor het gevoel een vrij koude maand was, is niet zo gek. Regelmatig hebben we namelijk met winterse perikelen te maken gehad. Zo werd maar liefst drie keer code oranje uitgegeven vanwege ijzel. De eerste keer was op 11 december, toen regenbuien over een ijskoud Gelderland trokken. Rond de Veluwe en tussen Nijmegen en Doetinchem leiden deze regendruppels op een bevroren wegdek plaatselijk tot verraderlijke gladheid. Op 23 december was het in een groot deel van het midden en noorden raak en hield de gladheid door ijzel tot in de middag aan. Na een koud kerstweekend, gold op maandagochtend 27 december code oranje in Friesland, Groningen en Drenthe. Er gebeurden toen veel ongelukken door de ijzel.
Foto: Daniëlle Clements
De winter bracht ons in december de eerste lokale matige vorst op 10 december en 21 december was De Bilt aan de beurt met de eerste temperaturen beneden -5 graden. Het Groningse Nieuw-Beerta mag zich met recht het koudste plekje van Nederland noemen. Op tweede kerstdag vroor het daar maar liefst 8,7 graden. Sowieso kwam het die nacht in een groot deel van Noord- en Midden-Nederland tot matige vorst. Kerst als geheel was de op twee na koudste van deze eeuw. Alleen in 2010 en 2000 was het nog kouder in De Bilt op eerste en tweede kerstdag samen wat de gemiddelde maximumtemperatuur betreft.
De Bilt kon dit jaar in december niet rekenen op ijsdagen waarop het de hele dag bleef vriezen. In het noorden lukte dat wel en vroor het op 22, 25 en 26 december dag en nacht.
In Groningen kon met kerst voorzichtig worden geschaatst. Foto: Anje Palland
Van kou naar extreem hoge temperaturen
Na het koude weer met kerst zat de temperatuur in de lift. De maand eindigde met een 30 december en oudjaarsdag waarop het regionaal 15 graden werd. Zulke hoge temperaturen zijn eind december uniek. Ook in De Bilt werden datum-warmterecords genoteerd. Het extreem zachte einde van december zorgde ervoor dat de maand als geheel duidelijk te zacht de boeken in gaat.
Eind december kon prima in korte broek worden hardgelopen. Foto: Ton Wesselius
Regionaal erg droge december
Met gemiddeld over Nederland een neerslagsom van 72 millimeter eindigde december droog. Normaal valt in de laatste maand van het jaar zo’n 87 millimeter. In het zuiden en oosten was het regionaal nog een stuk droger met een maandtotaal van 40-50 millimeter. Onder andere Oirschot (Brabant) en Vroomshoop (Overijssel) moesten het met weinig neerslag stellen. Dit waren dan ook de droogste plaatsen van deze maand.
Een stuk natter was het in het westen, waar de eindstand op veel plekken uitkwam op 70-90 millimeter. Zeeland spande de kroon met bijna 130 millimeter in Cadzand. Dat is 40 millimeter meer dan normaal in deze Zeeuwse badplaats valt in december.
Op de Waddenzee en in de Eemshaven vormde zich met kers ijs. Foto: Jannes Wiersema
De meeste regen viel tijdens wisselvallige perioden aan het begin en eind van de maand. Op 1 december kwam het tot een officiële storm op Vlieland, de eerste van de meteorologische winter. Daarna is het niet meer tot storm gekomen. Stormen deed het dus niet meer, maar sneeuwen wel. Zo kleurden het midden en oosten ’s avonds laat op 6 december wit en kon Zeeland op 10 december rekenen op een wit laagje. Voor het gevoel verliep kerst ook een beetje wit. In de ochtend van 25 december zorgde sneeuwval voor een wit waasje op auto’s en het gras in Brabant en Limburg. Daarnaast kleurde het landschap compleet winters door rijp op 21 en 22 december.
December bijna overal somber
Met slechts 50 uur kregen we de zon maar weinig te zien in december. Maastricht spande de kroon wat betreft grijs decemberweer. In de stad aan de Maas kwam het totaal aantal zonuren uit op slechts 33 uur en dat is 20 uur minder dan normaal. Ook het altijd zonnige Vlissingen beleefde een sombere maand met slechts 48 zonuren tegenover de gebruikelijke 63. Voor de zon moest je deze maand in het noorden zijn. Zo kwam het aantal zonuren in het Drentse Eelde 7 uur hoger uit dan normaal met 63 uur.
Het sombere weer verhinderde dat we de komeet Leonard konden zien en ook de grootste sterrenregen van het jaar, de Geminiden, was niet te zien.
Hoofdfoto: Willy Bonnink-Naves
Meer Weeroverzichten-nieuws