weeronline

Zo zonnig en zacht was de herfst van 2022

01 december 2022, 13:15

Weeroverzichten
Prachtige herfstkleuren. Foto: Trudy Fortuijn - van Es

Het is een recordzonnig jaar en daarin kan een zeer zonnige herfst natuurlijk niet ontbreken. Met 436 uur zon tegen 349 uur normaal komt het aantal zonuren in de top-3 met zonnigste herfsten sinds 1906. Met 12,1 graden tegen 10,9 normaal is de herfst ook zeer zacht en goed voor opnieuw een top-3-notering. Wat neerslag betreft verliep de herfst natter dan normaal.

De eerste herfstmaand september had in De Bilt nog een normale temperatuur van 14,6 graden tegen 14,7 graden normaal. Oktober was duidelijk zachter met 13,1 graden tegen 10,9 normaal en ook november is als zacht de boeken ingegaan. Gemiddeld komt de herfst van 2022 uit op 12,1 graden tegen 10,9 normaal. Deze normaal is gebaseerd op het klimaatgemiddelde 1991-2020. Dat is goed voor een derde plaats sinds de metingen in De Bilt in 1901 begonnen.

Hoge temperaturen begin september

De warmste dag van de herfst werd al in de eerste week genoteerd. Op 5 september werd het in De Bilt 29,7 graden. In het zuidoosten werd het die dag tropisch warm met in Eindhoven en Gilze-Rijen maximaal 32,0 graden. In De Bilt werden in totaal zestien warme dagen (met 20 graden en meer) genoteerd tegen veertien normaal.

Op vijf dagen steeg het kwik op het hoofdstation naar 25 graden en meer. Normaal komen twee zomerse dagen voor in de herfst. Tot een tropische dag kwam het niet in De Bilt. Het Limburgse Arcen en het Gelderse Hupsel hadden twee tropische dagen.

Bijzonder hoge temperaturen in herfstvakantie

Precies tijdens de herfstvakantie was het warm in het land. Normaal stijgt de temperatuur in De Bilt op twee dagen tot boven 20 graden en in het zuiden zijn het er drie. Dit jaar kwam het aantal warme dagen in het zuiden uit op zeven en in De Bilt werden drie warme dagen genoteerd. Niet verspreid over de maand, maar juist op rij. Van 28 tot en met 30 oktober werd het 20 graden en meer.

Eerste vorst rijkelijk laat

De eerste officiële vorst in De Bilt liet lang op zich wachten. Pas op 19 november verscheen er een minnetje voor de temperatuur. De eerste lokale vorst was een paar dagen eerder. Op 14 november daalde de temperatuur in onder andere Woensdrecht, Ell en Arcen tot onder nul. De eerste vorst aan de grond werd al op 20 september genoteerd. In Eindhoven was het bij de grassprietjes -4,8 graden.

Korte winterperiode

In het weekend van 19 en 20 november was het weerbeeld even winters. Zelfs de eerste sneeuw van het seizoen werd op zondagochtend gemeld in Groningen en in de avond kleurden het op meer plaatsen in Flevoland, Gelderland, Overijssel, Friesland en Drenthe wit. De maximumtemperatuur bleef in delen van het land steken bij hooguit 2-3 graden boven nul.

Koudste novembernacht van deze eeuw

De nacht van 19 op 20 november was bijzonder koud. In De Bilt kwam het tot de eerste matige vorst en uiteindelijk werd het -7,0 graden op het hoofdstation. In Deelen werd het -8,5 graden en in Twente -8,8 graden. Vooral die -8,8 graden in Twente is behoorlijk uniek, want hiermee was het de koudste novembernacht van deze eeuw. Sinds 1998 was het niet meer zo koud geweest in november. Op 23 november daalde de temperatuur in Woensdrecht toen naar -11,0 graden.

In De Bilt kwam het deze herfst op twee dagen tot vorst tegen zes normaal. Deze twee nachten brachten direct matige vorst (minima beneden -5 graden) op en dat is wel bijzonder. Normaal vriest het in de herfst één keer matig in De Bilt. De vorige herfst met matige vorst in De Bilt was in 2016. Ook in de herfst van 2010 en in 2003 kwam het op het hoofdstation tot matige vorst in de herfst.

Welk weer is normaal in de herfst

Top-3 notering voor aantal zonuren

Het is al sinds 8 november een recordzonnig jaar en afgelopen dagen werd het steeds extremer met het aantal zonuren. De herfst is zeer zonnig de boeken in gegaan, want gemiddeld over het land scheen de zon 436 uur. Normaal schijnt de zon in de drie herfstmaanden 349 uur.

In Den Helder scheen de zon deze herfst tot nu toe 463 uur tegen 352 normaal. In De Bilt scheen de zon 434 uur tegen 340 normaal en in Maastricht staat de teller op 425 uur tegen 349 normaal.

September en november waren duidelijk te nat

Met alleen een droge oktobermaand is het niet verwonderlijk dat de hele herfst te nat was. In oktober viel gemiddeld over het land 46 mm tegen 84 normaal. September was met 139 mm tegen 79 mm duidelijk te nat en ook november is als natte maand de boeken ingaan. Gemiddeld over het land viel 106 mm tegen 82 normaal.

In zowel september als november viel de meeste neerslag in de kustgebieden. In de eerste herfstmaand was het vooral kletsnat in het zuidwesten met in Zuid-Hollandse Dirksland 279 mm. In november viel de meeste regen in het noordwesten. In het Noord-Hollandse Bergen viel 190 mm. In het daarbij vlakbij gelegen Anna Paulowna viel 188 mm.

Alle herfstmaanden bij elkaar leverde in totaal 291 mm op tegen 245 normaal. In Kerkwerve, waar in september 258 mm viel, is de herfstsom uitgekomen op 445 mm. Dat de meeste neerslag in de kustgebieden viel is te danken aan de kustconvergentie. Wat dat is lees je hier.

Wederom geen herfststorm

Net als in 2021 kwam het ook dit jaar niet tot een officiële herfststorm. De laatste herfststorm dateert van 2020 toen storm Odette het zuidwesten van het land aandeed. Ook in 2018 en in 2019 kwam het twee jaar achtereen niet tot herfststorm en ook in de herfstmaanden van 1994 en 1995 kwam het twee jaar achtereen niet tot storm. Twee jaar op rij geen herfststorm is best uitzonderlijk dus, want gemiddeld komt het eens in de vijf tot zes jaar niet tot storm in de herfst.

Meer overzichten zijn hier te vinden.

Rico Schröder

Rico Schröder

Meteoroloog

Weernieuws-onderwerpen

Kies een onderwerp om meer te weten te komen over het weer…

Nieuwsoverzicht

Weeronline nieuwsbrief

Ontvang wekelijks de leukste nieuwtjes en weetjes over het weer

Gratis inschrijven