Het jaar 2024 was recordwarm, kletsnat en somber

2024 was recordwarm, kletsnat en somber. Het kwam tot slechts 22 vorstdagen en nul ijsdagen. Verder telde het jaar 102 warme dagen en 28 zomerse dagen. Het stormde zeven keer, er werden acht datum-warmterecords genoteerd en het kwam negen keer tot code oranje. Dit alles in dit jaaroverzicht.

Met een gemiddelde temperatuur van 11,8 graden tegen 10,6 normaal was het opnieuw een recordwarm jaar. Daarmee is 2024 net zo warm als 2023 en beide jaren staan bovenaan de ranglijst van warmste jaren ooit gemeten in De Bilt. Opvallend is dat de gehele top-10 van warmste jaren stamt uit deze eeuw. De jaren 2014 en 2020 staan op een gedeelde derde plaats met 11,7 graden.

De gemiddelde maximumtemperatuur is uitgekomen op 15,7 graden tegen 14,7 normaal. De gemiddelde minimumtemperatuur is 7,7 graden tegen 6,4 normaal. Warme nachten hebben dan ook de grootste bijdrage geleverd aan dit extreem warme jaar.

Recordweinig vorstdagen in een kalenderjaar

Dat het jaar weer zo warm verliep kwam door het gebrek aan kou. Op slechts 23 dagen tegen 52 normaal (klimaatperiode 1994-2023) daalde de temperatuur in De Bilt tot onder nul. Het record van het minste aantal vorstdagen in een heel kalenderjaar was 26 dagen en werd gemeten in 2014. De kans op vorst is de rest van dit jaar klein.

Op slechts vier januaridagen kwam het tot matige vorst met een minimumtemperatuur onder -5 graden. Gebruikelijk daalt het kwik op tien dagen tot onder de -5 graden. Tot strenge vorst kwam het in De Bilt niet, maar landelijk werd wel een temperatuur onder de -10 graden gemeten. Boven een verse sneeuwlaag daalde de temperatuur op 18 januari in het Limburgse Ell naar -10,4 graden. De laatste keer dat het in De Bilt tot strenge vorst kwam was op 13 februari 2021.

Lees ook: 2024 is opnieuw een extreem warm jaar.

Opnieuw geen officiële ijsdag

De laagste maximumtemperatuur was precies 0,0 graden op 17 januari en op 9 januari was het +0,1 graden. In 2023 was de laagste temperatuur in De Bilt +0,1 graden en dus kwam het voor het tweede opeenvolgende jaar niet tot een officiële ijsdag in De Bilt. Dat is nooit eerder voorgekomen!

Regionaal kwam het wel tot ijsdagen. Zowel in Twente als in Hupsel kwam het tot vijf ijsdagen met een maximumtemperatuur de hele dag onder nul. De laagste maximumtemperatuur was -1,9 graden op 8 januari in Maastricht.

Nog nooit zoveel milde dagen

In De Bilt kwam het tot dusver tot maar liefst 290 milde dagen met een temperatuur van tenminste 10 graden. Het vorige record was 287 milde dagen en werd gemeten in 2020.

Meer dan 100 warme dagen

Het jaar telde 102 warme dagen met een maximumtemperatuur van 20 graden en meer tegen 97 normaal volgens het lopende gemiddelde. Op 6 april werd de eerste lokale en ook de eerste officiële warme dag van het jaar genoteerd. De laatste officiële warme dag van dit jaar was op 17 oktober met in De Bilt 20,0 graden. Op veel plaatsen werd het op 26 oktober voor het laatst nog een keer warm. In Maastricht werd het 23,0 graden.

Normaal aantal zomerse dagen, geen hittegolf

Het aantal zomerse dagen was 28 en dat is een gebruikelijk aantal. In de klimaatperiode 1994-2023 komt het gemiddeld tot 29 dagen met een maximumtemperatuur van 25 graden en meer. Het aantal tropische dagen was vier tegen vijf normaal. Het was een aantal keer flink heet, maar nooit voor lange tijd. Nergens in het land kwam het tot een hittegolf en dat is vrij opmerkelijk. Het laatste jaar zonder een regionale hittegolf was 2011.

Acht datum-warmterecords, geen enkel kouderecord

Het kwam dit jaar tot acht datum-warmterecords. Op 23 januari werd het eerste datum-warmterecord voor dit jaar in De Bilt genoteerd. Vervolgens werden records genoteerd op 15 februari, 3 maart, 14 maart, 6 april en 1 september, 25 oktober en 24 november. Het kwam tot geen enkel datum-kouderecord.

2024 in top-3 natste jaren

Met gemiddeld over het land 1054 mm tegen 865 normaal was 2024 opnieuw een extreem nat jaar. Het jaar 2023 was het natst met 1151 mm en twee extreem natte jaren op rij met meer dan 1000 mm is een unicum. Het is pas de vijfde keer dat de grens van 1000 mm gemiddeld over het land gepasseerd wordt. Eerder gebeurde dat ook in 2001, 1998 en 1966. In 1998 viel gemiddeld over het land 1109 mm en 2024 staat op plaats drie met 1054 mm.

Eén van de natste plaatsen is het Noord-Hollandse Bergen. December is daar de achtste maand van het jaar met meer dan 100 mm en de jaarsom is 1296 mm. In 2023 was Bergen eveneens één van de natste plaatsen van het land. Toen viel daar 1385 mm. Nog natter was het vorig jaar in Purmerend met 1428 mm.

De meeste neerslag viel in de kustgebieden met 1100-1250 mm. Ook elders viel 1000 mm, maar de ‘droogste’ plaatsen waren te vinden in Zeeland, delen van Limburg en het noorden van Overijssel en het zuiden van Drenthe met 900-1000 mm. Meer over de neerslag dit jaar lees je hier.

Voor het eerst sinds 2013 geen zonnig jaar

Na een aantal zeer zonnige jaren, viel het aantal zonuren dit jaar tegen. Het aantal zonuren komt waarschijnlijk uit op 1751 uur tegen 1813 normaal (over de periode 1994-2023) en de laatste keer dat een jaar minder zonuren had dan het gemiddelde was in 2013. Toen scheen de zon 1711 uur. In de klimaatperiode 1981-2010 scheen de zon gemiddeld over het land 1639 uur, in de periode 1991-2020 was dit al 1774 uur en inmiddels is dit zelfs al 1813 uur. De belangrijkste reden voor de toename in zonuren is de afgenomen luchtvervuiling.

Lees ook: Voor het eerst sinds 2013 geen zonnig jaar.

Zeven stormen

Op 2 januari 2024 trok storm Henk over het land. Op 22 januari hadden we te maken met storm Isha en op 24 januari trok storm Jocelyn over het land. Na deze drie stormen in januari, noteerde IJmuiden op 6 juli twee uur lang stormkracht 9, maar deze storm kreeg geen naam. Op 27 september werd de eerste herfststorm van het jaar genoteerd. Storm Aitor zorgde in IJmuiden voor meerdere uren windkracht 9. Op 27 november was zware storm Conall de zesde storm van het jaar en de tweede herfststorm. Het leverde in de noordelijke helft code oranje op en de zwaarste windstoot was 128 km per uur op Vlieland. Daar kwam het bovendien tot een zware storm, windkracht 10. Op 6 december kwam het opnieuw tot storm. In het Waddengebied stond windkracht 9.

Negen keer code oranje

Het kwam dit jaar negen keer tot een code oranje waarschuwing. Vier keer gold code oranje voor (zeer) zware windstoten of storm, drie keer voor zware onweersbuien, één keer voor gladheid door ijzel en één keer voor gladheid door sneeuwbuien. Voor het eerst sinds 2011 kwam het niet tot code rood (weeralarm).

Hieronder alle extreem weer events van dit jaar:

2-3 januari: code oranje voor zeer zware windstoten door storm Henk in Noord-Holland, Friesland, de Waddeneilanden en het IJsselmeergebied.
11-12 januari: code oranje voor gladheid door ijzel in Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.
21-22 januari: code oranje voor zeer zware windstoten door storm Isha in Noord-Holland en het Waddengebied.
22 februari: code oranje voor zeer zware windstoten door storm Louis in het hele land.
9 juli: code oranje voor zware onweersbuien in het hele land.
13 augustus: code oranje voor zware onweersbuien en wateroverlast in Limburg en Overijssel.
24 augustus: code oranje voor zware onweersbuien in Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.
21-22 november: code oranje voor gladheid door sneeuwbuien in Groningen
27 november: code oranje voor zeer zware windstoten door zware storm Conall.