Januari was vrij zacht, zeer zonnig en nat

Met een gemiddelde temperatuur in De Bilt van 3,9 graden tegen 3,6 normaal was de eerste maand van 2024 iets te zacht. De zon scheen gemiddeld over het land 86 uur tegen 68 normaal en er viel landelijk gemiddeld 87 millimeter tegen 72 normaal.

In De Bilt kwam het deze maand tot veertien vorstdagen tegen twaalf normaal met een minimumtemperatuur beneden het vriespunt. Op vier dagen werd matige vorst genoteerd met een minimumtemperatuur beneden -5 graden en dat is een heel normaal aantal.

Op 11 januari werd de laagste temperatuur op het hoofdstation genoteerd. Het kwik daalde in De Bilt naar -7,6 graden. Eerder werd op 9 januari de eerste officiële matige vorst van het winterseizoen gemeten. Van alle meetpunten in het land was Ell op 18 januari het koudst. Het vroor streng met een minimumtemperatuur van -10,4 graden.

Hier en daar kon worden geschaatst. Foto: Ria de Wit

In het oosten vijf ijsdagen

Tot officiële ijsdagen kwam het net niet. Op 17 januari werd het in De Bilt precies 0,0 graden en op 9 januari was het maximaal 0,1 graden. Normaal komen in De Bilt in januari drie ijsdagen voor met een maximumtemperatuur onder nul.

Elders in het land werden wel ijsdagen genoteerd. Zowel in Twente als in Hupsel (Achterhoek) bleef de temperatuur op vijf dagen het hele etmaal onder nul. Ook op veel andere meetpunten landinwaarts kwam het tot meerdere ijsdagen. De laagste maximumtemperatuur werd genoteerd in Maastricht. Op 8 januari werd het niet warmer dan -1,9 graden.

De koudere fase van 6 tot en met 20 januari nodigde regionaal uit tot schaatsen op (vooral) opgespoten ijsbanen, maar tot grootschalige ijspret kwam het niet. De vorstperiode leverde ook de eerste marathon op natuurijs op sinds 14 december 2022. Winterswijk had de primeur.

Negen dagen boven 10 graden

Tijdens de koudere periode was het maximaal 5 graden, maar zowel aan het begin van de maand en zeker de laatste tien dagen was het (zeer) zacht. De temperatuur steeg in De Bilt op negen dagen tot boven 10 graden. De hoogste temperatuur was 13,4 graden en op 23 januari was dat goed voor een datum-warmterecord. Op 24 januari werd het in Arcen 13,8 graden en dat was de hoogste temperatuur in het land.

Opnieuw een zachte maand

Ondanks een koudere periode is januari toch een zachte maand. De gemiddelde temperatuur is uitgekomen op 3,9 graden tegen 3,6 normaal. Vorig jaar was het in januari gemiddeld 5,8 graden en het jaar daarvoor was het gemiddeld 5,3 graden. De laatste (iets) te koude eerste maand van het jaar was in 2021. Het was toen gemiddeld 3,4 graden tegen 3,6 normaal. De warmste januari sinds het begin van de meting was 2007 met gemiddeld 7,1 graden. In 1940 was het gemiddeld -5,5 graden en daarmee is het de koudste januari ooit.

Lees ook: Dit weer is normaal in januari

Natte maand

Met gemiddeld over het land 87 millimeter neerslag tegen 72 normaal was de maand nat. Met uitzondering van het oosten en zuidoosten viel op uitgebreide schaal 80 mm en meer. Het natst was het in het in de provincie Utrecht. Benschop noteerde 129, Woudenberg 123 en Soest 122 millimeter. Ook in het noorden was het nat met op veel plaatsen meer dan 100 millimeter. In het Groningse Woltersum viel 122 mm. Het droogst was het in het oosten en zuidoosten. In de Achterhoek, delen van Brabant en in Limburg viel 70 tot 75 millimeter.

Het sneeuwdek is ongeveer 10 cm. Foto: Berend van Straaten.

Regelmatig winterse neerslag

De neerslag viel niet alleen in vloeibare vorm, maar ook als sneeuw en soms kwam het tot ijzel. In de avond van 11 januari en de daaropvolgende nacht gold code oranje voor gladheid door ijzel in de provincies Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. Er viel motregen bij temperaturen onder nul en daardoor werden sommige wegen spiegelglad.

Van 14 tot en met 16 januari kleurden sneeuwbuien het land op veel plaatsen wit en dat leverde ook gladheid op. Vooral landinwaarts viel een aantal centimeter sneeuw. Een dag later, op woensdag 17 januari, viel in Zuid-Limburg een flink pak sneeuw. Op veel plaatsen is 15 tot 20 cm gevallen en in de Limburgse heuvels viel lokaal zelfs 20 tot 25 cm. Op de Vaalserberg lag op tuintafels zelfs bijna 30 cm. Verder naar het noorden viel minder sneeuw en in Midden-Limburg en in het zuidoosten van Noord-Brabant viel 1 tot 5 cm. In de rest van het land viel die dag geen sneeuw.

Ook in de nacht en ochtend van 19 januari kwam het tot sneeuwbuien. Door intensieve buien viel op sommige plaatsen een aantal centimeter sneeuw in korte tijd. De winterse periode werd op zondagochtend 21 januari afgesloten met lichte neerslag. Doordat de neerslag viel op een bevroren ondergrond werd lokaal ijzel gemeld. De overlast viel mee doordat er maar weinig neerslag viel, het rustig was op de wegen en er op de wegen flink gestrooid was.

Storm op komst. Foto: Nel van Es.

Drie stormen

Tijdens de zachtere periodes stond er vaak veel wind. Het leidde deze maand tot maar liefst drie stormen. In de avond van 2 januari hadden we te maken met storm Henk. Het was de eerste storm van het jaar en in Noord-Holland, Friesland, het Waddengebied en IJsselmeergebied kwam het tot code oranje.

Op 22 januari kwam het wederom tot storm. In de nacht en ochtend trok storm Isha over het noordwesten van het land. Ook nu gold weer code oranje in Noord-Holland en het Waddengebied. Twee dagen later stormde het opnieuw. Dit keer trok storm Jocelyn over ons land met in Vlissingen en IJmuiden een uurgemiddelde windkracht 9. De overlast door deze storm viel mee.

Zonnige maand

De zon was deze maand vaak te zien. Gemiddeld over het land scheen de zon 86 uur tegen 68 normaal. Daarmee is de maand wat betreft zonneschijn in de top-10 gekomen van zonnigste januarimaanden ooit. De zonnigste januari blijft 2009 met gemiddeld over het land 95 zonuren. Januari 2024 komt op plaats negen.

Op de meeste plaatsen in het land scheen de zon 80-85 uur, alleen in het oosten was de zon iets minder vaak te zien met gemiddeld 70-75 zonuren. De meeste zonuren waren voor het Limburgse Ell met 94 uur. In het noordwesten noteerde Den Helder 79 uur.

Meer overzichten vind je hier.