Het regende regelmatig pijpenstelen in december, maar ondanks al dat water start 2021 met een neerslagtekort. Gelukkig loopt het tekort nu wel snel terug en zal in de loop van januari sprake zijn van een overschot. Dat geldt overigens niet voor het zuidoosten. Daar is de situatie nog steeds slecht.
Gemiddeld over Nederland bedraagt het neerslagtekort nu 66 mm. Omdat dagelijks verspreid over het land neerslag valt en er nauwelijks water verdampt in deze tijd van het jaar, loopt het tekort wel snel terug. In de natste gebieden is al een tijdje sprake van een neerslagoverschot. Daarbij is er meer neerslag gevallen dan er aan water is verdampt. Het natst is het op dit moment in het noordwesten. Zo is in Den Helder al sprake van een overschot van 120 mm. Het verschil met het zuidoosten is enorm. In het Limburgse Ell is het tekort nog altijd bijna 300 mm.
In de Achterhoek, waar tot december ook sprake was van grote tekorten, gaat het nu de goede kant op. Deze maand viel daar al meer dan 110 mm regen en daardoor is het neerslagtekort in een maand tijd geslonken van 220 mm naar 126 mm. Dat het verschil niet precies 110 mm is heeft ermee te maken dat nog een beetje water uit de bodem is verdampt.
Normaal kent Nederland in deze tijd van het jaar gemiddeld een neerslagoverschot van 80 mm. In 2018 was het neerslagtekort op dit moment in het jaar nog 203 mm, een record voor eind december. In 1976 bedroeg het tekort in de laatste dagen van december zo’n 175 mm. Het neerslagtekort of -overschot wordt bepaald van 1 april, wanneer het groeiseizoen van planten begint.
Zo verliep het neerslagtekort dit jaar. Positieve waarden geven een tekort aan, negatieve waarden een overschot.
Lage grondwaterstanden
Hoewel het flink heeft geregend in het oosten van het land, is dat nog niet overal terug te zien aan de grondwaterstanden. Regionaal staan die nog steeds laag voor de tijd van het jaar. Naar verwachting zal het grondwaterpeil wel sneller gaan stijgen. Dat is op dit moment al te zien op verschillende plaatsen in Gelderland. Dat komt doordat het regenwater langzaam de grond in trekt en er weken over kan doen om het grondwater te bereiken.
In Brabant is de situatie heel wisselend. Het noorden van de provincie, dat ook het laagst ligt, heeft te maken met hoge grondwaterstanden. Op de hoge zandgronden van bijvoorbeeld de Peelhorst en het Kempisch Plateau staat het grondwater juist laag.
Van acute droogteproblemen is op dit moment geen sprake. De toplaag van de bodem is namelijk gewoon nat, ook in het zuidoosten. Regionaal staan zelfs plassen op de akkers en is het kletsnat. Bovendien gebruiken de meeste planten op dit moment weinig water omdat ze in wintermodus zitten. Droogte begint pas weer een rol te spelen in het voorjaar, wanneer planten weer volop groeien en de toplaag van de bodem na een aantal droge en zonnige weken uitdroogt.
Weten hoe nat het de komende tijd is? Lees dan het meest uitgebreide weerbericht van Nederland.
Foto: Jolanda Bakker
Meer Droogte-nieuws