De Maas heeft een lange geschiedenis en is verantwoordelijk voor hoe grote delen van Zuid-Nederland er nu uitzien. De hoeveelheid water in de Maas varieert sterk. Hoe dit komt en welke gevolgen dit kan hebben lees je in dit artikel.
Miljoenen jaren geleden stroomde de Oermaas al door wat nu Zuid-Nederland is en deze voorloper van de Maas is verantwoordelijk voor de afzetting van zand en grind in grote delen van Limburg en Brabant.
De Maas, zoals we haar nu kennen, is de oudste permanent gevulde rivier in de wereld en heeft al ruim 300 miljoen jaar min of meer dezelfde ligging. In Australië is de Finke River nog ouder, maar deze rivier staat delen van het jaar volledig droog.
De loop van de Maas
In de Franse gemeente Le Châtelet-sur-Meuse ligt een bijzondere waterscheiding, waarbij het regenwater dat daar valt naar verschillende rivieren stroomt en uiteindelijk zelfs in verschillende zeeën uitstroomt. In het noorden van deze gemeente liggen de drie bronnen van de Maas. In het westen liggen de bronnen van de Seine. In het zuiden ontspringt de Saône en dit water stroomt via de Rhône naar de Middellandse Zee. En tot slot, in het oosten, stroomt het water via de Moezel naar de Rijn.
Het water in de Maas stroomt noordwaarts door Frankrijk en bij het plaatsje Agimont België in. In de stad Namen vloeit de Samber in de Maas. Vanaf daar stroomt het water via de stad Luik richting Maastricht. Onderweg komen vanuit de Ardennen meerdere rivieren uit op de Maas. Dit zijn onder andere de Semois, de Ourthe en de Voer.
In de zuidelijke helft van Limburg vormt de rivier de grens met België. In dit deel meandert de Maas veel en wordt de scheepvaart door enkele naastgelegen kanalen geleidt. Tussen Maaseik en Roermond wordt veel grind gewonnen en daardoor zijn de Maasplassen ontstaan.
De Maas stroomt verder noordwaarts door Limburg en is vanaf het plaatsje Mook de grens tussen Noord-Brabant en Gelderland. Uiteindelijk stroomt de Maas uit in de Noordzee. Dit gebeurt deels via het havengebied van Rotterdam en deels via het Hollands Diep.
Vanaf de bronnen in Frankrijk tot aan de Noordzee legt het water in de Maas ongeveer 950 kilometer af.
De Maas is een regenrivier
In het stroomgebied van de Maas ligt in de winter soms sneeuw, zeker in de Ardennen. Maar in het algemeen is het waterpeil in de Maas nagenoeg volledig afhankelijk van regenval.
Tijdens lange droge perioden is de waterstand daarom heel laag, zeker in Frankrijk en België. Dit is niet alleen lastig voor het vaarverkeer, maar leidt ook tot drinkwaterschaarste. Dit effect wordt nog eens extra versterkt doordat bij een lage waterstand ook de waterkwaliteit omlaaggaat. Meer dan 7 miljoen mensen in Nederland en België zijn voor drinkwater afhankelijk van de Maas.
Overstromingen
Na een aantal dagen met veel regen kan het waterpeil flink stijgen. De Maas heeft een lange geschiedenis van overstromingen. In januari 1643 veroorzaakte een overstroming honderden doden en zeer veel schade.
In december 1993 en januari 1995 trad de Maas ook buiten haar oevers. Onder andere de Limburgse plaatsen Itteren en Borgharen werden getroffen.
Het hoge water in de Maas in 1995 viel ook samen met zeer hoog water in de Rijn. Dit leidde ertoe dat op 31 januari 1995 ruim 200.000 mensen in onder andere de Betuwe, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal moesten worden geëvacueerd. Uiteindelijk werd een grootschalige dijkdoorbraak voorkomen en rond 5 februari mochten de meeste evacués terug naar hun huizen.
Lees ook: Hier komt het water in de Rijn vandaan
Overstromingen van juli 2021
De eerste helft van juli 2021 verliep extreem nat in delen van Duitsland, België en Nederland. Een neerslaggebied kwam tot stilstand boven de Ardennen en Eifel en regende helemaal leeg in de periode 12 tot 15 juli. Op 13 en 14 juli viel in een behoorlijk groot gebied 150 tot 300 mm regen in slechts 48 uur. In Duitsland en België ontstonden enorme verwoestingen doordat zijrivieren van de Rijn en de Maas ver buien hun oevers traden. Er kwamen meer dan 200 mensen om het leven. Ook de Gulp en de Geul in Zuid-Limburg overstroomden en veroorzaakten flinke schade, onder andere in Valkenburg. Uiteindelijk bleef de overlast in de Maas zelf, in Nederland, beperkt. Wel werden extreem hoge waterstanden bereikt en waren hier en daar extra zandzakken nodig om het droog te houden.
Helaas hebben wij niet genoeg rechten om jouw deze content te tonen.
Onze website maakt gebruik van cookies om jou de beste ervaring te geven. Wil je deze content van ons of van derden zien dan vragen wij jou om de instellingen aan te passen.Hier lees je ons live-blog van deze dagen terug.
Weerbericht Nederland