Bizarre januarimaand

De januari eindige zoals hij begon, met zacht en wisselvallig weer. Van 10 t/m 26 januari was de winter in het land. De maandgemiddelde temperatuur komt uit op 2,0 graden tegen 3,1 normaal. Twaalf dagen op rij kwam de temperatuur dag en nacht niet boven nul. Hierdoor noteerden we het grootste aantal ijsdagen in januari sinds 1996.

Tijdens de vorstperiode was er een aantal zonnige dagen. De maand als geheel verliep normaal met 60 uur zon tegen 62 normaal. Wel was er een groot verschil tussen west en oost. In het westen was het vrij zonnig, gemiddeld 80-90 uur zon, dit tegenover 30-40 uur in het oosten. Met 53 mm neerslag tegen 73 normaal verliep januari 2013 vrij droog. Tijdens de winterperiode viel vooral op 15 en 20/21 januari sneeuw. Daarnaast kwam het vooral in de kustprovincies soms tot sneeuwbuien.

Zachte en sombere start

2013 begon met een zachte, kletsnatte en windrijke jaarwisseling. De dagen daarna bleef het wisselvallig regelmatig viel wat regen, al waren de hoeveelheden niet erg groot. De zon liet zich op meerdere dagen helemaal niet zien. Met maxima die soms boven 10 graden uitkwamen was de winter ver te zoeken.

Krachtige vorstperiode

Op 10 januari kwam het voor het eerst deze maand tot nachtvorst. De wind draaide naar het noordoosten en de aanvoer van koude lucht kwam op gang. De eerste officiële ijsdag (maxima beneden het vriespunt in De Bilt) noteerden we op 14 januari. Vervolgens bleef het tot en met de 25e vriezen. Hiermee beleefden we de langste vorstperiode sinds de Elfstedenwinter van 1996/1997. Daarnaast vroor het in De Bilt elf keer matig (kouder dan -5) tegen vier normaal. Sinds 1987 kwam het in januari niet zo vaak tot matige vorst.

Sneeuw en bewolking spelbreker

De lange vorstperiode zorgde op veel plaatsen voor schaatsplezier. Op ijsbanen werd in vrijwel het hele land geschaatst. Regelmatige sneeuwval speelde het natuurijs parten. Na een warme voorgeschiedenis duurde het lang voordat het water genoeg was afgekoeld om te kunnen bevriezen. Vervolgens viel er sneeuw op een dunne laag ijs. Dit taste de kwaliteit van het ijs aan en op veel plaatsen was het ijs te dun om te kunnen vegen.

Friesland werd eerst gespaard van de sneeuw. De Elfstedenkoorts stak, net als vorig jaar de kop op. Bewolking zorgde er echter voor dat strenge vorst uitbleef. Slechts één keer daalde de temperatuur in Leeuwarden onder -10 graden. In De Bilt lukte dit twee keer.

Regionale koudegolf

Er zijn echter stations waar het drie keer of meer is gelukt, waarbij de temperatuur ook 5 dagen aaneengesloten onder nul bleef. Dit betekent dat regionaal sprake was van een koudegolf. De volgende KNMI-stations voldeden aan de criteria voor een koudegolf: Lelystad (FL), Heino (OV), Herwijnen (GD), Volkel (NB), Westdorpe (ZL), Cabouw (UT) en Valkenburg (ZH). Het koudst werd het deze maand in Herwijnen met -18,0 graden op 16 januari. Maandag 21 januari kwam het in het noorden van het land tot driftsneeuw en sneeuwduinen. Ook het Friese ijs werd hierdoor aangetast.

Dooiaanval, gevolgd door recordzacht weer

In het laatste weekend van januari viel de dooi in. Op zaterdag 26 januari viel op veel plaatsen nog lichte sneeuw en in de nacht naar zondag 27 januari werd op grote schaal gestrooid om ijzel te voorkomen. Zondag overdag dooide het flink. De vorst in de bodem zorgde in de nacht naar maandag echter voor verraderlijke gladheid door opvriezing van natte wegen, als gevolg van vorst in de grond. De laatste dagen van januari verliepen recordzacht en nat. Op 29 en 30 januari werd het in de Bilt maar liefst 13 graden!