Herfst 2017 in top-10 zachtste

De gemiddelde herfsttemperatuur in De Bilt bedroeg 11,4 graden tegen 10,6 normaal. Dit is goed voor een gedeeld negende plek in de lijst met warmste herfstseizoenen sinds 1901. Oktober heeft het grootste aandeel hierin met een top-5 notering qua warmte. Het is de natste herfst sinds 2013 met gemiddeld over het land een neerslagsom van 299 mm tegen 243 normaal. Vooral september was zeer nat met 135 mm tegen 78 normaal. De hoeveelheid zon kwam tien uur boven de gebruikelijk 320 zonuren uit.

Deze herfst telde in De Bilt in totaal 10 warme dagen (maxima van 20 graden of meer). Dat zijn er twee minder dan gebruikelijk. Officiële zomerse dagen (met maxima van 25 graden of meer in De Bilt) kwamen niet voor. Normaal lukt dit nog twee keer in het najaar. De hoogste temperatuur werd midden in de herfst gemeten, op de warmste 16 oktober ooit. In De Bilt werd het toen 24,4 graden en in Eindhoven en Maastricht zelfs 25,5 graden.

Exact een maand eerder beleefden we de koudste 16 september ooit gemeten met in De Bilt een maximumtemperatuur van slechts 12,9 graden. De laagste maximumtemperatuur noteerden we op 29 november met in Hupsel (Achterhoek) 2,1 graden.

Op 6 november kwam het voor het eerst tot vorst en op 7 november werd de laagste temperatuur van het seizoen genoteerd met in Woensdrecht en Volkel -3,4 graden. De laagste temperatuur aan de grond (10 cm hoogte) werd behaald op weerstation Eindhoven; -6,2 graden op 7 november. Ook op 25 november vroor het en in de avond vielen de eerste sneeuwvlokken van het seizoen. Ook de slotdag van de herfst verliep koud met lokaal natte sneeuw en in de avond op grote schaal vorst. Het aantal vorstdagen in De Bilt bedroeg deze herfst 4 tegen 7 normaal.

Drie keer storm

Het kwam deze herfst tot drie officiële herfststormen. Op 13 september beleefden we de eerste herfststorm van het jaar. Dit was gelijk een zware storm, waarvoor code oranje gold in de kustprovincies. Op 5 oktober en op 29 oktober beleefden we de volgende twee stormen. Dit werden net geen zware stormen, maar aan de noordkust gold op 5 oktober wel code oranje voor zeer zware windstoten. Op 29 oktober stormde het bij het ingaan van de wintertijd in het noordelijk kustgebied en moesten dijkdoorgangen gesloten worden vanwege hoogwater. In november waaide het soms fors aan de kust, maar tot storm kwam het niet.

Natste herfst sinds 2013

De herfst begon met een kletsnatte september, waarin gemiddeld over het land 135 mm regen viel tegen 78 normaal. Sinds 2001 is het niet meer zo nat geweest in september. In de kustprovincies viel op grote schaal 150-200 mm regen en lokaal zelfs ruim 250 mm. Heilo mat zelfs 263 mm regen. In oktober was het gemiddeld over het land iets droger dan normaal en in november was het juist vrij nat. De drie meteorologische herfstmaanden samen komen uit op een neerslagsom van 299 mm tegen 243 normaal. In 2013 verliep de herfst voor het laatst zo nat. Toen viel gemiddeld over het land 344 mm.

30 dagen met een waarschuwing

Op 31 van de 91 dagen gold deze herfst tot nu toe een waarschuwing (code geel) voor minstens één provincie. Het vaakst werd gewaarschuwd voor mist, namelijk op zeventien dagen. Op tien dagen werd gewaarschuwd voor (zeer) zware windstoten. Vijf dagen gold code geel voor overvloedige regen (allen in september) en op twee dagen werd regionaal gewaarschuwd voor onweer. De stormen van 13 september en 5 oktober leiden tot code oranje in enkele kustprovincies. Code rood (weeralarm) kwam niet voor. We eindigden de herfst met een gladheidswaarschuwing.

Noord-Holland telde de meeste dagen met waarschuwingen: 25. In Zeeland was er slechts op 12 dagen wat aan de hand.

In het zuiden aan de zonnige kant

De hoeveelheid zonneschijn is met gemiddeld over het land circa 325 uur volstrekt normaal. In het zuiden was het aan de zonnige kant met zo’n 20 uur meer zon dan gebruikelijk. De meeste zonuren zijn voor Vlissingen met circa 358 zonuren. In het noorden scheen de zon juist 5-10 uur minder dan gebruikelijk.

Op 17 oktober ging een verwachtte zonnige dag in rook op. Een combinatie van rook van Portugese bosbranden en Saharazand versluierden de zon. Er was slechts een zwakke oranje zon te zien en daardoor werden niet of nauwelijks zonuren geregistreerd. Met een zuidelijke stroming, onder andere veroorzaakt door Europese orkaan Ophelia, werd de vervuilde lucht onze kant opgeblazen.

Foto: Jannes Wiersema