Juli 2019: van vorst tot bizar hitterecord

Verkoeling-zoeken-tijden-officiële-superhittegolf-1280x600

De eerste helft van juli verliep koud met enkele keren vorst aan de grond. In de tweede helft van de maand bliezen zuidenwinden recordhitte naar ons land. Op 25 juli was het warmer dan ooit met 37,5 graden in De Bilt en 40,7 graden in Gilze-Rijen. De gemiddelde maandtemperatuur van juli 2019 is door de hitte-uitbarsting uitgekomen op 18,8 graden tegen 17,9 normaal. Ook was het droger en zonniger dan gebruikelijk.

Landelijk gemiddeld viel 38,5 mm regen tegen 78 mm normaal. Daarmee was juli een zeer droge maand. In het oosten en noordoosten is plaatselijk minder dan 20 mm gevallen. In het Drents-Friese Wold en in Lemmer viel het minst met 12 mm. Veel natter was het in Zuid-Limburg en in een brede strook van Zeeland naar de Veluwe. Lokaal viel daar meer dan 100 mm. De meeste neerslag viel in Steenwijksmoer (nabij Coevorden) met ruim 157 mm.

Plaatselijk kwam het enkele keren tot wateroverlast, blikseminslagen en schade door hagelbuien. Op 12 juli viel in de omgeving van Hilversum in korte tijd met 75 mm neerslag bijna een maandsom regen. Over het oosten van Goeree-Overflakkee trok een zware hagelbui op 20 juli en op 27 juli ontstond wateroverlast door intensieve regenbuien.

Neerslaggrafiek-De-Bilt-juli-2019

Regionaal ernstige droogte

In het oosten en noorden, maar ook in het westen van Zeeland, is net als vorig jaar sprake van ernstige droogte. Plaatselijk is het neerslagtekort (verschil tussen neerslag en verdamping bijgehouden vanaf 1 april) opgelopen tot boven 240 mm! Door de droogte van vorig jaar hadden de gebieden in het oosten van het land al te maken met lage grondwaterstanden aan het begin van dit seizoen. Doordat dit het tweede jaar is met ernstige droogte kunnen de gevolgen nog groter worden dan vorig jaar.

Neerslagtekort-2019-tot-en-met-juli

Neerslagtekort 2019 tot en met juli. Bron: KNMI

Zonniger dan normaal

De zon scheen gemiddeld over het land 242 uur tegen 212 normaal. Aan de westkust scheen de zon het meest: in Den Helder 272 uur tegen 228 normaal en in Vlissingen 257 uur tegen223 normaal. In het noordoosten maakt de zon de minste overuren met in Eelde 210 uur tegen 199 normaal. Vorig jaar was juli de zonnigste maand ooit gemeten. Geen enkele andere maand kende zoveel zonuren als juli 2018 met 332 zonuren gemiddeld over het land.

Zonurengrafiek-De-Bilt-juli-2019-1

Vier tropische dagen

In De Bilt kwam het tot 24 warme dagen (20 graden of meer) tegen 22 normaal. Met vandaag erbij zijn er acht zomerse dagen (25 graden of meer) geteld tegen negen normaal en er waren vier tropische dagen (30 graden of meer) tegen twee normaal. In Twente werden maar liefst zeven tropische dagen geregistreerd. Een gemiddelde julimaand telt daar drie tropische dagen.

Begin van de maand nog recordkoud aan de grond

De maand begon nog fris met zeldzame grondvorst. Op 4 juli koelde het op klomphoogte op meetpunt Twenthe af tot -1,6 graden. Sinds 1971, de start van de metingen op 10 cm hoogte, heeft geen enkel meetpunt in juli zo’n lage temperatuur geregistreerd. Ook op 10 juli kwam het tot vorst aan de grond. Het koelde die nacht op meetpunt Twenthe af naar -0,7 graden.

Een noordwestenwind voerde in de eerste helft van de maand koude lucht en enkele buien aan. De eerste dagen was de zon daarbij wel regelmatig te zien. In de periode van 10-16 juli kwam veel bewolking voor en daardoor kwam de maximumtemperatuur op veel plaatsen vaak beneden 20 graden uit.

Officiële hittegolf en regionale superhittegolf

Vanaf 17 juli keerde de zomer terug. Het werd zonniger, droger en warmer en er volgde zelfs een officiële hittegolf. Deze hittegolf begon in De Bilt op 22 juli en duurde tot en met 27 juli. Daarmee was het een korte, maar zeer hevige hittegolf.

Op de weerstations Hoogeveen, Lelystad, Marknesse, Deelen, Twenthe en Hupsel kwam het tot een zogenaamde superhittegolf. Een superhittegolf is een serie van minstens vijf aaneengesloten tropische dagen (maxima van 30 graden of meer) met op drie dagen zelfs maxima van 35 graden of meer. In Hoogeveen en Twenthe duurde deze superhittegolf van 23 juli tot en met 28 juli. Op de andere vier meetpunten werd het zondag 28 juli niet meer tropisch warm en duurde de superhittegolf tot en met 27 juli.

Juli-2019-van-vorst-tot-bizar-hitterecord

Heetste dagen ooit

Op 24, 25 en 26 juli werd het warmer dan ooit in ons land. Het oude absolute record van 38,6 graden, gemeten in Warnsveld op 23 augustus 1944, ging ruimschoots uit de boeken. Op alle drie de dagen was het op grote schaal warmer dan 38,6 graden. Op 25 juli werd het zelfs op maar liefst acht officiële weerstations warmer dan 40 graden. Gilze-Rijen bezit sindsdien het nationale warmterecord met 40,7 graden. Vrijdag 26 juli was het opnieuw extreem heet met in Volkel de hoogste temperatuur: 40,1 graden. Daarmee was het daar de warmste dag van de week, terwijl het op veel andere plaatsen juist een fractie minder heet was dan donderdag.

Ook in De Bilt werd het drie dagen op rij warmer dan het voormalige record van 35,7 graden (uit 19 juli 2006 en 26 juli 2018). Op 25 juli was het met 37,5 graden het warmst.

Regionale hittegolf in Nieuw-Beerta nog niet voorbij

Vanaf 27 juli werd het geleidelijk minder heet, maar vooral in het noordoosten en oosten bleef de hitte nog lang hangen. Op 28 juli werd het in De Bilt niet warmer dan 24,2 graden. Daarmee was de officiële hittegolf voorbij. De regionale hittegolf was woensdag 31 juli op de meeste plaatsen voorbij, maar in Nieuw-Beerta werd het opnieuw zomers warm. De kans is wel groot dat dit de laatste dag van de lokale hittegolf in Oost-Groningen was. Als op 1 augustus de maximumtemperatuur uitkomt beneden 25 graden is ook daar de hittegolf ten einde.

Foto: ANP