De zomer van 2020 was de op vijf na warmste sinds 1901. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 18,3 graden tegen 17,0 normaal. Met gemiddeld over het land 678 zonuren was de zon vaker te zien dan de normale 608 uur. De neerslagsom voor deze zomer kwam gemiddeld uit op 204 mm tegen 224 normaal. Toch was deze zomer regionaal sprake van extreme droogte.
Dat de zomer als een van de warmste ooit gemeten de boeken in gaat heeft vooral te maken met de warme juni en extreem warme augustus. Juni had een gemiddelde temperatuur van 17,5 graden tegen 15,6 normaal. Er waren veel warme en zomerse dagen. Op 26 juni werd het voor het eerst tropisch warm in De Bilt. Van 23 tot en met 27 juni was in het zuidoosten zelfs sprake van een regionale hittegolf. Regelmatig trokken stevige regen- en onweersbuien over het land en ontstond lokale wateroverlast. Er viel meer neerslag dan normaal. Desondanks was het vrij zonnig.
Juli kwam vervolgens verrassend uit de hoek. Het werd de eerste te koude maand van het jaar met een gemiddelde temperatuur van 17,0 graden tegen 17,9 normaal. Op de laatste dag van de maand werd het alsnog tropisch warm. In totaal kwamen er weinig zomerse tot tropische dagen voor in deze maand. De hoeveelheid zonneschijn en neerslag waren in juli nagenoeg normaal.
In augustus barstte de zomer weer volledig los met van 5 tot en met 17 augustus een bijzonder lange en hete officiële hittegolf, waarin het tot maar liefst negen officiële tropische dagen kwam. Nooit eerder telde augustus zoveel tropische dagen. In het zuidoosten van het land hield de hittegolf zelfs aan tot en met 22 augustus. Door stevige regen- en onweersbuien in de tweede helft van de maand was het gemiddeld over het land een vrij natte maand. De zon scheen vaker dan gebruikelijk.
Warmte in overvloed
Ondanks dat echte zomerwarmte in een groot deel van juli ontbrak telt de meteorologische zomer meer warme, zomerse en tropische dagen dan normaal. Het aantal warme dagen met maxima van 20 graden of meer komt uit op 69 tegen 60 normaal. Het record staat op 83 warme dagen en stamt uit 2003.
Op maar liefst 28 dagen werd het zomers warm met 25 graden of meer, waar 21 keer gebruikelijk is. Een record is dit zeker niet. Recordhouder is 1976 met 41 zomerse dagen. Het aantal tropische dagen in De Bilt komt uit op 11 tegen 4 normaal. Dat zijn er evenveel als in 1995, 2003 en 2019. In 2006 en 1976 kwam het tot een recordaantal van 13 tropische dagen.
Varen op de Amstel tijdens de extreme hittegolf van augustus 2020. Foto: ANP / Ramon van Flymen.
Op 8 augustus was het de warmste dag van de zomer. In De Bilt werd het toen 34,6 graden en in Arcen was het met 37,0 graden het warmst. De laagste temperaturen werden gemeten in een periode met Schaapscheerderskou in de eerste helft van juni. Op 10 juni was het in Wijk aan Zee het koudst met 3,4 graden. Aan de grond was het op 9 juni het koudst met in Eelde +1 graden. Vorst aan de grond kwam deze zomer dus niet voor. In de voorgaande drie zomers was dit wel het geval.
Droogte in een qua neerslag normale zomer
Na een recordzonnige en extreem droge lente kampten de natuur en de landbouw ook in de zomer nog met de droogte. In juni trokken regelmatig stevige regen- en onweersbuien over het land. De hoeveelheid neerslag verschilde flink van plaats tot plaats. Hierdoor kleurde het gras op sommige plaatsen weer groen, terwijl het er elders nog geel uit zag. Veel regenwater van de plensbuien kwam bovendien in sloten en riolering terecht. Bij harde plensregens slaat de bodem dicht en kan de bodem het regenwater niet opnemen. De grondwaterstanden stegen dan ook slechts moeizaam. De wisselvalligheid in juli verbeterde de situatie wel, maar door de extreme hittegolf in august verergerde de droogte weer.
Droogte in Oost-Nederland. De Slinge bij Winterswijk Miste op 25 augustus. Foto: Johnny Willemsen.
De eindbalans is dat gemiddeld over het land deze zomer 204 mm neerslag viel tegen 224 normaal. Daarbij zijn er grote regionale verschillen. In het oosten en zuidoosten van het land viel op sommige plaatsen slechts circa 100 mm, terwijl in het westen en noordwesten op veel plaatsen meer dan 250 mm viel. Het neerslagtekort bedroeg aan het einde van de zomer nog zo’n 225 mm. Daarmee behoort dit jaar tot de droogste jaren uit de geschiedenis. Aan het begin van de zomer was zelfs nog sprake van een recordgroot neerslagtekort voor de eerste helft van juni.
Meer dan 200 uur zon in alle drie de zomermaanden
De zon was deze zomer alle maanden gemiddeld ruim 200 uur te zien. Totaal komt de hoeveelheid zonneschijn uit op 678 uur tegen 608 normaal. In Zeeland scheen de zon het meest met in Vlissingen 740 zonuren en in binnenland het minst met circa 650 uur zon. Dat het in het binnenland minder zonnig is dan aan zee is gebruikelijk, maar de verschillen zijn nu nog groter dan normaal.
Hoofdfoto: ANP / Sem van der Wal
Hoe het weer verder gaat in september lees je in het meest uitgebreide weerbericht van Nederland.
Meer Weeroverzichten-nieuws