Stel je voor: je bent er een dagje op uit. Je ligt aan het zwembad en het is prachtig weer. Om je heen zie je wat vriendelijk uitziende stapelwolken en er lijkt niks aan de hand. Dan uit het niets betrekt de lucht en voor je het weet hoor je de eerste donderslagen. Al snel komt het met bakken uit de lucht. Een felle flits wordt direct gevolgd door een knal: BOEM! Nu is het gevaarlijk: hevig onweer is dichtbij.
Onweer kan je echt overvallen. Onweersbuien kunnen razendsnel ontwikkelen en zonder dat je het aan hebt zien komen kan het ineens goed losgaan. Onweer is gevaarlijk en daarom is het handig om te weten wat je moet doen als je wordt verrast door zo’n bui.
1. Blijf uit de buurt van open water
Allereerst is het belangrijk dat als je je in het water bevindt of op een open boot bent, je als de bliksem van het water afkomt. Water geleidt stroom en als de bliksem dichtbij inslaat op het water ben je de pineut.
2. Zoek een schuilplaats
Dit is de beste en simpelste oplossing. Gebouwen en auto’s zijn veilige plekken om te schuilen tijdens hevig onweer. Dus als je de mogelijkheid hebt: ga naar binnen, dan zit je goed. Ben je in de bergen en heb je geen tijd meer om af te dalen? Dan is een berghut of een diepe grot een goede optie. Onweer is in de bergen extra gevaarlijk, omdat de bliksem daar makkelijker inslaat.
3. Vermijd hoge plekken
Zoals we hierboven al vertelden zijn hoge plekken (berggebieden) risicovol. Dit komt omdat bliksem vaak de kortste weg naar de grond zoekt. Maar ook hoge objecten zoals bomen en masten zijn ‘favoriet’ voor blikseminslagen. Zorg dus dat je niet onder of vlak naast een boom of mast staat. Ben je in een bos, zoek dan een groepje lage bomen uit om tussen te schuilen, bij voorkeur in lagergelegen gebied. Maar ook voor deze kleine bomen geldt: ga er niet te dichtbij of tegenaan staan.
4. Maak jezelf klein
Als het te laat is om nog een schuilplaats te zoeken, ga dan gehurkt op de grond zitten met je benen bij elkaar. Leun op je tenen om zo min mogelijk contact met de grond te hebben. Omdat je een klein contactoppervlakte met de grond hebt, is het moeilijker voor de bliksem om stroom via jou naar de grond te geleiden. Ga nooit plat op de grond liggen, want dan heb je juist maximaal contact met de grond en kan de bliksem je op verschillende plekken treffen.
Lees hier hoe een onweersbui ontstaat
Maatregelen binnenshuis
Hoewel de risico’s op ongelukken met bliksem binnenshuis kleiner zijn dan buiten, is het nog niet compleet veilig. De dingen die je kunt doen om de risico’s binnen te beperken:
- Ga niet douchen. Zoals eerder gezegd geleid water elektriciteit. Als bliksem inslaat in een waterleiding in de omgeving kan je via het water onder de douche (of in mindere mate kraan) een zware schok krijgen!
- Haal de stekkers van apparaten uit het stopcontact om overspanning te voorkomen. Overspanning kan apparatuur kapot maken en leiden tot brand!
- Doe ramen en deuren dicht. Dit is vooral een maatregel om schade door de randverschijnselen van onweersbuien (zoals zware regenval en harde windstoten) te voorkomen.
Goede voorbereiding op hevig onweer
De beste optie is natuurlijk zorgen dat je voorbereid bent. Wordt er onweer verwacht? Hou dan de weerberichten in de gaten en kijk bekijk met regelmaat de neerslagradar, zodat de onweersbui je niet overvalt. Ben je in een bergachtig gebied en wil je wandelen terwijl er ‘s middags kans is op onweer? Ga dan ’s ochtends vroeg op pad, zodat je thuis bent voordat de onweersbuien ontstaan.
Wanneer is onweer gevaarlijk?
Tenslotte is het handig om te weten wanneer het tijd is om een schuilplaats te zoeken. In principe is er altijd kans op een inslag zodra je de donder hoort. Wie verstandig is gaat dus al naar binnen zodra het onweer te horen is. Verder is er een vuistregel om te berekenen hoe ver weg het onweer is: deel de tijd die tussen de bliksem en de donder zit door 3, en je weet op hoeveel kilometer afstand de bliksem is (1 seconde staat gelijk aan 300 zo’n meter). Als de tijd tussen de bliksem en donder minder dan 10 seconden bedraagt, zit het onweer op minder dan 3 kilometer afstand en wordt het écht gevaarlijk.