Derde warme, zonnige en droge lentemaand op rij

De meimaand uit 2011 was niet zo spectaculair als de twee voorgaande lentemaanden, waardoor we niet in de top-10 van zon, wind en neerslag terecht kwamen. Toch zorgde juist het aanhouden van het over het algemeen zonnige, warme en droge lenteweer voor een toename van de droogteproblemen.

Neerslagtekort stijgt naar unieke waarden

Gemiddeld over het land viel er deze meimaand 25 mm, tegen 61 mm normaal. Het droogst was het in het westen en zuidoosten van het land.  Het noordoosten kreeg deze maand nog wel redelijk wat neerslag te verwerken 40-60 mm, daarmee kwam ook hier aan de droogte echter geen eind. Het ging hier vaak om buien die soms meer dan 10 mm neerslag achterlieten. Overdag was het verder vaak vrij zonnig en warm, waardoor er per dag zo’n 5-6 mm verdampte.  Het neerslagtekort (neerslag-verdamping vanaf 1 april) is in het hele land dan ook flink opgelopen. Groningen heeft nu een tekort van zo’n 100 mm, terwijl het westen en zuiden van het land ruim 150 mm tekort komt.  Gemiddeld over het land bedraagt het tekort 135 mm, dat is een stuk hoger dan het oude record uit 1976 van 110 mm.

Landbouwgewassen snakten deze lente naar water (Foto: Jannes Wiersema)

Warme perioden overheersen

Dankzij uitlopers van het Azorenhogedrukgebied werd met een zuidwestenstroming vaak warme lucht aangevoerd. De hoge luchtdruk zorgde verder ook rustig, droog en overwegend zonnig weer. Een enkele keer wist een storing wel door te dringen tot het Europese vasteland, om vervolgens dankzij de hogedrukinvloeden en de droge lucht die aanwezig was geheel te verpieteren. Vanaf 6 mei werd een aantal dagen zeer warm in Nederland. Daarna keerde de temperatuur terug naar normale waarden. Aan het einde van de maand werd er met een zuidenwind zeer warme lucht naar ons land aangevoerd. Hierdoor werd het op de 30e in het zuidoosten van het land zelfs tropisch warm (maxima van 30,0 of meer). In totaal telde deze maand in De Bilt maarliefst 12 warme dagen (maximumtemperatuur van 20,0 of hoger), tegen 10 normaal. Het aantal zomerse dagen (maxima van 25,0 graden of meer) lag met 3 geheel in lijn der verwachting.  Het warme weer had vooral grip op de Benelux en omgeving. Zo gebeurde het ook enkel keren dat Nederland het warmste land van Europa was.

Nachtvorst in warme meimaand

De nachtvorst zorgde begin deze maand voor vorstschade aan de aardappelplanten in Groningen (Foto: Jannes Wiersema)

Ondanks dat de meimaand als geheel vrij warm verliep, met een gemiddelde temperatuur van 14,0 tegen 13,1 normaal in De Bilt, kwam het deze maand nog op een aantal dagen tot nachtvorst (op 10 cm boven de grond). In het noordoosten kwam het aan het begin van de maand zelfs op 1,5 meter drie keer tot lichte vorst. Dit leidde tot forse schade aan de gewassen in het noordoosten van het land. Niet alleen de droogte, maar nu dus ook de vorst zorgde voor grote problemen voor de agrarische sector. De koude nachten deze maand werden veroorzaakt door het heldere weerbeeld.

Meer zon dan normaal draagt bij aan hoge verdamping

Het heldere weerbeeld zien we ook terug aan de zonuren. Gemiddeld over het land liet de zon zich 266 uren zien tegen 213 normaal. De combinatie van zon, warmte en weinig neerslag hebben dan ook gezorgd voor het snel oplopen van het neerslagtekort. Nog nooit was het zo droog in Nederland (en omgeving) in deze tijd van het jaar. De gevolgen waren dan ook merkbaar. Lage rivierafvoeren zorgden voor een inhaalverbod voor de schepen op de IJssel, toenemende verzilting door indringing van zeewater vanuit het westen en gevolgen voor de grondwaterstand.  Doordat mei op dezelfde voet verder ging als april, zij het iets minder extreem voor een meimaand, sneuvelden vele lenterecords. Meer hierover leest u in het overzicht van de lente 2011.

Auteur: Jaco van Wezel Bron: MeteoVista | weeronline.nl