Op 24 oktober 2003 vroor het op grote schaal matig met -5 tot -7 graden. Lokaal viel het kwik nog iets lager uit. Op vliegveld Twente werd -8,5 graden gemeten. Nooit eerder was het zo vroeg in het najaar zo koud. Voor winterliefhebbers was het smullen. Als kers op de taart trok in de ochtend ook nog een neerslaggebied over het land waardoor het begon te sneeuwen. Lokaal viel 4 tot 5 cm!
2003 was een interessant weerjaar. Na een koude winter en een warme lente volgde de tot dan toe warmste zomer ooit gemeten. Zelfs in september kwam het nog volop tot zomerse dagen. Op 19 en 20 september werd het in het zuidoosten tropisch warm! Niemand had toen gedacht dat het een paar weken later zou vriezen en sneeuwen.
In oktober 2003 tapte het weer uit een heel ander vaatje. Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 7,5 graden tegen 10,7 normaal was het de op vier na koudste oktober ooit gemeten. Na een zachte start begon het vanaf halverwege de maand bijna elke nacht te vriezen. Weerstation Eelde (Drenthe) kwam zelfs tot 14 vorstdagen, een oktoberrecord! In de laatste week verscherpte de kou en werd overdag de 10 graden niet meer gehaald.
Niet eerder zo vroeg in het najaar zo koud
Op 23 oktober werd met een noordoostelijke wind koude lucht over ons land geblazen. In de nacht naar 24 oktober klaarde het op en viel de wind weg. Alle ingrediënten voor een koude winternacht waren aanwezig. Alleen op de kustweerstations in Vlissingen, Vlieland en Lauwersoog kwam het niet tot vorst. In het binnenland, en zelfs in de duinen van Noord-Holland, vroor het op grote schaal matig met -5 tot -7 graden.
Op sommige plaatsen vroor het voor middernacht al matig. Matige vorst kwam alleen in 1908, 1912, 1971 en 1972 nog eerder in het najaar voor. De -8,5 graden die op vliegveld Twente werd gemeten was zelfs een evenaring van het absolute oktoberrecord uit 1931. Toen werd het op 28 oktober -8,5 graden in De Bilt en Winterswijk. Aan de grond werd het in Twente zelfs bijna -12 graden!
Sneeuw!
Een neerslaggebied trok in de vroege ochtend, van de 24e, vanuit het noordwesten over het land. In het Waddengebied viel wat lichte regen. De temperatuur was daar alweer ruim boven het vriespunt gestegen. In het binnenland vroor het tot halverwege de ochtend nog licht. Daar was het koud genoeg voor sneeuw!
In de vroege ochtend kwamen de eerste meldingen uit Groningen en West-Friesland. De sneeuw bleef echter nauwelijks liggen. Lokaal viel een dun laagje. Toen het neerslaggebied boven het midden van het land aankwam, was het koud genoeg voor droge sneeuw. Vooral in Utrecht, Gelderland en Overijssel werd het op grote schaal wit door een paar centimeter sneeuw.
Op de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe en in de omgeving van Deventer viel 2 tot 4 cm. In Nijmegen werd met 5 cm de meeste sneeuw gemeten. Tot in de middag viel in het zuiden nog smeltende sneeuw. In het oosten werd het uiteindelijk maar 2 graden. Dit was wel warm genoeg om alle sneeuw te laten smelten. Een vroegterecord was het laagje sneeuw niet, want in 1975 werd het al wit op 13 oktober.
Ook in 2015 kwam het in de Limburgse heuvels al vroeg tot een laagje oktobersneeuw, op 14 oktober al. En in 2018 viel in de heuvels in Zuid-Limburg in de laatste oktoberdagen, na een bijzondere warme herfstvakantie, ook de eerste vlokken sneeuw.
Meer Terugblik-nieuws