Kan jij ook niet wachten tot het weer lente is? In deze lenteverwachting bespreken we of we dit jaar een zonnige, warme en droge lente mogen verwachten of dat het net als vorig een natte bedoening wordt.
We bespreken in deze lenteverwachting vijf signalen voor de komende lente.
1. Wat is tegenwoordig een normale lente?
Bij lente denk jij misschien direct aan lekker in de zon zitten op het terras of in je T-shirt naar buiten kunnen. Aan het begin van de lente komt het daar echter nog niet zo vaak van. Zeker in maart, de eerste maand van de meteorologische lente, heb je meestal nog winterkleding nodig. We krijgen dan regelmatig nog een staartje van de winter. Op de helft van de dagen blijft de temperatuur overdag nog steken beneden 10 graden. Gemiddeld telt maart vier officiële lentedagen, met 15 graden of meer in De Bilt. Soms wordt het al 20 graden.
Ook in april horen koude lentedagen er nog bij. Het weer verloopt vaak grillig met een afwisseling van fraaie lentedagen en nog een winterse speldenprik. April doet wat hij wil! Toch blijft de middagtemperatuur gemiddeld slechts op vier dagen steken beneden 10 graden en maar liefst dertien keer wordt het al 15 graden of meer. Ook zijn er meestal al vier warme dagen met maxima van 20 graden en meer, waarbij het soms al één keer zomers warm wordt met minimaal 25 graden. T-shirt en korte broek komen dan af en toe al van pas. Mei telt maar liefst 24 lentedagen, 11 warme dagen en al 3 zomerse dagen (maxima van 25 graden en meer). In zeer uitzonderlijke gevallen wordt het zelfs al een keer tropisch warm.
De lente is daarnaast een zeer zonnig en droog seizoen met de meeste zonuren aan zee. Daarbij moeten de kustgebieden het wel doen met lagere temperaturen, door invloed van wind over de nog koude Noordzee. Maar de zon maakt veel goed. Het binnenland ziet meer stapelwolken, maar kan ook rekenen op wat hogere middagtemperaturen.
In dit artikel lees je over het Nederlandse klimaat in de lente en de verschillen in het land.
Lees meer
Lees ook: Dit weer is normaal in de lente
Steeds warmere en zonnigere lentes
Door het opwarmende klimaat is de kans op een koude lente per definitie kleiner dan de kans op een warme lente. Maar liefst 17 van de 25 lentes (68%) in deze eeuw waren warmer dan de toen geldende normaal. Vijf (20%) verliepen normaal en slechts drie lentes (12%) waren (vrij) koud. De laatste koude lente beleefden we in 2021 met 8,1 graden. Ter vergelijking: de recordwarme lente van 2024 kende een gemiddelde van 11,8 graden. De koudste lente ooit was in 1962 en kende een gemiddelde van 6,6 graden.
De lente is inmiddels bijna twee graden opgewarmd en ook zonniger geworden. Dat resulteert in minder vorstdagen en meer warme dagen. Ook komt het gemiddeld steeds vroeger in het seizoen al tot de eerste fraaie lentedagen. Dat wil niet zeggen dat we daar elk jaar op mogen rekenen, in 2023 moesten we lang wachten op de eerste warme dagen. Vorig jaar was het dan wel een recordzachte lente, maar ook de op één na natste lente. Van de hoge temperaturen konden we dus weinig genieten.
2. De invloed van de Noordzeetemperatuur
In de lente zien we vaak een afwisseling van milde zuidwestenwinden en koude noordwestenwinden, maar hoe mild of koud die winden precies zijn hangt ook af van de Noordzeetemperatuur. Aan het einde van deze meteorologische winter zien we dat de watertemperatuur vrij normaal is. Op de meeste plaatsen is het water voor de kust 5 à 6 graden en dat is heel normaal voor eind februari. De zeewatertemperatuur zal dus aan het begin van de lente geen afwijkende invloed hebben op de temperatuur in ons land.
Natuurlijk kan een bijzonder koude of zachte start van de lente wel voor afwijkingen in de zeewatertemperatuur zorgen later in de lente. Een koude Noordzee leidt vaak tot een frisser en zonniger weerbeeld, vooral in de kustgebieden. Zeevlam kan soms wel spelbreker zijn. Is de zee warmer, dan verdampt er meer vocht en vormen zich meer wolken en stevigere buien, maar is het ook milder.
3. Het effect van La Niña
De afgelopen winter was er sprake van weerfenomeen La Niña. De invloed van La Niña op het weer in ons land is beperkt, maar juist voor de lente is er wel een verband te vinden. Na een La Niña is de kans op een natte lente kleiner dan normaal. Gemiddeld is deze kans 33% en na een La Niña is dat slechts 20%. Garanties op een droge lente hebben we hiermee zeker niet, want het verband gaat lang niet altijd op en de huidige La Niña is niet heel krachtig. Toch vergroot het de kans op een normale of droge lente wel iets.
Vorig jaar was er juist sprake van tegenhanger El Niño, die in ons land de kans op een natte lente vergroot. En dat hebben we geweten!
4. Wat tonen de seizoensmodellen?
In maart krijgen we volgens de seizoensmodellen te maken met een zuidwestelijke stroming. Dat levert over het algemeen zacht en wisselvallig weer op, waarbij regenzones en buien ons land regelmatig aandoen. Vooral begin maart lijkt vrij nat te verlopen, daarna nemen de droge dagen toe! Bij helder weer kun je dan een grote dagelijkse gang verwachten met frisse nachten en aangename middagen.
Ook voor april en mei tonen de weermodellen een grote kans op warmer weer dan normaal. In april valt daarbij een gebruikelijke hoeveelheid neerslag. Dat betekent dat er niet veel regen valt, want april is gemiddeld de droogste maand van het jaar. In mei wordt iets meer neerslag dan gebruikelijk verwacht, doordat de kans op regen- en onweersbuien stijgt.
Al met al lijkt het erop dat we een warmere lente dan normaal krijgen met een gebruikelijke hoeveelheid regen. We mogen dus uitzien naar meer fraaie lentedagen dan vorig jaar. Leg je zonnebril maar vast klaar!
5. Betrouwbaarheid seizoensmodellen in de lente
Natuurlijk is de betrouwbaarheid van maand- en seizoensverwachtingen nog niet zo groot als de verwachting voor vijf dagen vooruit; 60% versus 90%. Een seizoensverwachting moet ook echt anders bekeken worden, als een grove trend voor het seizoen. Ook in een gemiddeld zachte maand kan zomaar een koude week zitten en andersom. Dergelijke details zijn op zijn vroegst aan te geven in onze maandverwachtingen en natuurlijk in ons weerbericht Nederland.
De lente staat ook bekend om zijn grilligheid, wat de verwachting nog wat onzekerder maakt dan een winter- of zomerverwachting. In de lente kan het weer van dag tot dag en van week tot week sterk verschillen. Door de sterker wordende zon wordt het geleidelijk warmer, maar tegelijk ligt de kou ook nog op de loer. De wind hoeft zeker in het begin van de lente maar even uit het noorden te waaien of we hebben te maken met winters weer. Een zuidenwind kan in de tweede helft van de lente al zomerse warmte in ons land brengen.
Thumbfoto's: Nellie Bartels
Foto's videothumb: Ben Saanen (l) en Nel van Es (r)
